ارتباط ویژگی های ساختاری درختان راش و خصوصیات زیستی خاک با شاخص رقابت در روشنه های تاج پوشش در توده جنگلی راش

روشنه های تاج پوشش به اندازه های مختلف در اثر اجرای شیوه جنگل شناسی مختلف مانند تک گزینی درختی در توده های جنگلی راش در جنگل های هیرکانی به وجود آمده است. آگاهی از اثرات روشنه‏ های تاج ‏پوشش بر ویژگی ‏های درختان و خاک در بوم‏ سازگان جنگل می ‏تواند در برنامه ‏ریزی عملیات جنگل ‏شناسی کمک نماید. درختان راش سایه ‏پسند در این بوم ‏سازگان از اهمیت بوم‏ شناختی و اقتصادی برخوردار بوده و آگاهی از واکنش این گونه درختی باارزش می‏ تواند برای مدیریت جنگل و انتخاب شیوه‏ های جنگل‏شناسی کارآمد باشد.بنابراین هدف پژوهش حاضر تعیین همبستگی بین ویژگی‏ های ساختاری، مورفولوژیکی ریشه‏ های مویین درختان راش و خصوصیات زیستی خاک(زیتوده میکروبی کربن،فسفر،ازت) در روشنه‏ های مختلف (15n=) حاصل از شیوه تک‏ گزینی درختی با شاخص رقابت در توده جنگلی راش الندان واقع در استان مازندران-ساری بود.

در توده جنگلی  راش تعداد 15 روشنه در قالب سه طبقه مساحت کوچک (130-80)، متوسط (175-131) و بزرگ (300- 176متر‏مربع) شناسایی و از هر سطح، پنج تکرار انتخاب شدند. در چهار جهت جغرافیایی هر روشنه، درختان راش واقع در اشکوب فوقانی انتخاب و مشخصه ‏های ارتفاع، قطر برابر‏سینه، قطر، مساحت، حجم تاج، ریشه های مویین آن ها و نیز شاخص رقابت اندازه ‏گیری شدند.

ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که بین شاخص رقابت با ارتفاع، قطر برابر‏سینه، قطر تاج، مساحت تاج و طول تنه صاف همبستگی مثبت معنی‏دار و نیز با نسبت ارتفاع به قطر برابرسینه درختان راش همبستگی منفی معنی‏دار جود دارد (p<0.01 و p<0.05). بین شاخص رقابت با زی‏توده میکروبی نیتروژن همبستگی منفی معنی‏ دار و با نسبت زی‏توده میکروبی کربن به زی‏توده میکروبی نیتروژن همبستگی مثبت معنی‏ دار مشاهده شد (p<0.05). با افزایش تراکم، طول ویژه و مساحت ویژه ریشه ‏های مویین، مقدار شاخص رقابت روند افزایشی نشان داد (p<0.05). بین برخی ویژگی‏ های ساختاری درختان راش با مشخصه‏ های ریشه‏ های مویین در روشنه ‏ها همبستگی معنی‏ دار وجود دارد (p<0.01 و p<0.05). ضرایب همبستگی بین مشخصه‏ های ریشه ‏های مویین درختان راش در روشنه‏ ها مبین همبستگی معنی‏دار بین برخی متغییرها هستند (p<0.01 و p<0.05).

به ‏طور‏کلی نتایج پژوهش نشان داد که مدیریت جنگل از طریق اجرای شیوه تک ‏گزینی درختی و تشکیل روشنه‏ های تاج پوشش  با مساحت های مختلف در راشستان مذکور بر ویژگی‏ های ساختاری و ریشه‏ های مویین درختان راش شش سال بعد از ایجاد روشنه‏ ها تاثیر گذاشته است.