سنگ نگاری، زمین شیمی و جایگاه زمین ساختی سنگ‏ های آتشفشانی شمال‏ باختری بردسکن: بررسی موردی معدن زنگالو

ناحیه معدن زنگالو که بخشی از مجموعه ماگمایی شمال‏ باختری بردسکن است، در جنوب سبزوار و شمال‏ باختری شهر بردسکن، در استان خراسان رضوی جای دارد.سنگ‏ های رسوبی و سنگ‏ های آتشفشانی (آندزیت، تراکی‏‏ آندزیت، لاتیت و توف آندزیتی) از واحدهای سنگی این منطقه هستند. بافت سنگ‏ های آتشفشانی بیشتر پورفیریتیک، گلومروپورفیریتیک، آمیگدالوییدال و ریزدانه است. پلاژیوکلاز، هورنبلند، پیروکسن و آلکالی فلدسپار از کانی‏‏ های اصلی هستند که به‏ طور موضعی در برخی بخش‏‏ ها دچار دگرسانی آرژیلیک و پروپیلیتیک شده‏‏ اند. این سنگ‏ ها سرشت کالک آلکالن دارند و متاآلومینوس هستند و در محدوده ترکیبی کمان آتشفشانی قاره‏‏ ای مرتبط با پهنه فرورانش جای می‏‏ گیرند. برپایه داده‏‏ های زمین شیمیایی، بیشتر نمونه‏‏ ها آندزیتی و تراکی‏‏ آندزیتی هستند و در محدوده سری کالک آلکالن جای می‏‏ گیرند. غنی‏‏ شدگی از عنصرهای LREE نسبت به HREE و LILE نسبت بهHFSE از نشانه‏‏ های پیدایش ماگما در ناحیه فرورانش است. نسبت Zr/Ba نشان‏‏ دهنده خاستگاه گوشته سنگ کره ای و نسبت Sm/Yb نشان‏‏ دهنده نبود یا کم بودن گارنت در ناحیه خاستگاه است. این ماگما از ذوب بخشی یک اسپینل لرزولیت فلوگوپیت‏‏ دار غنی‏‏ شده خاستگاه گرفته است. مقایسه ویژگی‏‏ های زمین شیمیایی منطقه زنگالو با بررسی های پیشین در دیگر مناطق از مجموعه آتشفشانی شمال‏ باختری بردسکن مشابهت خوبی را نشان می دهد. بررسی زمین شیمی سنگ‏ های آتشفشانی در این مناطق نشان‏‏ دهنده پیدایش این سنگ‏ ها در پی فرایند فرورانش است.