بررسی سطح فکری داستانهای هزارویک شب از دیدگاهی نوین

در سالهای اخیر شاهد ورود اصطلاح سرمایه اجتماعی در گفتمانها و اسناد علمی در قلمروهای مختلف بوده ایم. سرمایه اجتماعی بعنوان عاملی برای موفقیت در عرصه‌های گوناگون زندگانی با برخورداری از سلامت اجتماعی مورد بحث قرار میگیرد. توجیه این تمرکز بر مقوله‌های سرمایه اجتماعی مبتنی بر نقشی است که آنها در تولید و افزایش سرمایه های انسانی ایفا میکنند و به همین دلیل امروزه در بررسی و تدوین شاخصهای اجتماعی و توسعه توسط سازمانهای معتبر جهانی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است.

روش مطالعه در این جستار توصیفی - تحلیلی بوده است. در ابتدا مطالعه کامل داستانهای هزارویک شب از نسخه عبداللطیف طسوجی انجام گرفته، سپس به مطالعه منابع مربوط به سرمایه اجتماعی از نظرگاه پیر بوردیو پرداخته شده، آن گاه سطح فکری داستانهای هزارویک شب از این منظر مورد بررسی قرار گرفته است.

 «هزارویک شب» از جمله کتب پیش از دوره هخامنشیان است که علاوه بر مسایل ادبی و سیاسی، بلحاظ مسایل اجتماعی و اخلاقی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در حوزه‌ سرمایه اجتماعی حاوی عناصر و مولفه‌های قابل توجهی میباشد. با توجه به پیشرفت دانش و تیوریهای جدیدی که در زمینه سرمایه اجتماعی توسط صاحبنظران ارایه گردیده است، در این پژوهش سطح فکری نگاره‌های هزارویک شب از دیدگاهی نوین و بر مبنای نظریه‌های پیر بوردیو، جامعه‌شناس فرانسوی سده بیستم، مورد بررسی قرار گرفته است.

 نتایج حاصل در این پژوهش حاکی از آن است که شاخصهای سرمایه اجتماعی بکاررفته در این داستانها از منظر سطوح سه‌گانه خرد، میانی و کلان شامل اعتقادات دینی، اعتماد، امید، بخشش و بخشایش، صبر، همکاری و تعاون میباشد.