برآورد نیاز آبی گونه های افرای سیاه و کاج تهران در فضای باز و گلخانه (مطالعه موردی: شهر رباط کریم)

گسترش فضای سبز و جنگل کاری ها در مناطق خشک و نیمه خشک همواره با کمبود آب مواجه بوده و استفاده از گونه هایی با نیاز آبی کمتر همواره یک سیاست اجرایی در این مناطق بوده است. هدف از این مطالعه برآورد نیاز آبی گونه های افرای سیاه و کاج تهران، به عنوان گونه های مهم مورد استفاده در فضای سبز مناطق خشک، در فضای باز و گلخانه است. برای انجام این مطالعه در ابتدا ظرفیت زراعی خاک، حد مجاز تقلیل رطوبت و نیاز آبی و دور آبیاری نهال ها مشخص شد. سپس، نهال های مورد مطالعه تحت تنش های آبی دو، چهار و شش روز بعد از فرا رسیدن نقطه حد مجاز تقلیل رطوبت، قرار گرفتند. نتایج نشان داد میانگین قطر و ارتفاع گونه ی کاج تهران در آغاز دوره مطالعه در فضای باز به ترتیب 5/6 و 9/45 و در گلخانه 6/5 میلی متر و 46 سانتی متر بود. همچنین میانگین قطر و ارتفاع گونه ی افرا سیاه در آغاز دوره مطالعه در عرصه به ترتیب 7/7 و 97 و در گلخانه 9 میلی متر و 80 سانتی متر بود. این مقادیر در پایان دوره مطالعه برابر با 2/10 و 8/111،  52 و 111 برای فضای باز و 7/6 و 13، 3/52 و 1/104 برای گلخانه بود. در گونه های کاج تهران و افرای سیاه سریع ترین زمان رسیدن به نقطه ی حد مجاز تقلیل رطوبت، به ترتیب هفت و چهار روز در گلخانه و نه و شش روز در فضای باز بود. بیشترین رطوبت مصرفی کاج تهران در گلخانه و فضای باز در روز 19 تا 20 خرداد و در روز اول تا دوم اردیبهشت برابر با 14/14 و 13/6 درصد رطوبت حجمی، 97/10 و 3/4 درصد رطوبت وزنی بود. بیشترین رطوبت مصرفی افرای سیاه در گلخانه و فضای باز در روز 21 تا 22 اردیبهشت و در روز 18 تا 19 مرداد ماه برابر با 58/11 و 03/4 درصد رطوبت حجمی، 81/8 و 9/2 درصد رطوبت وزنی بوده است. نتایج این تحقیق نشان داد که گونه ی کاج تهران به عنوان یک گونه ی همیشه سبز، بیشترین بردباری را در برابر کمبود آب داراست و کمترین نیاز آبی را نسبت به گونه افرای سیاه داشت. با آگاهی نسبت به مقادیر نیاز آبی و دور آبیاری گونه های موجود در فضای سبز کلان شهرها، علاوه بر صرفه جویی اقتصادی در مصرف آب، می توان به توسعه ی نوین آبیاری در این مناطق که مواجه با بحران آب هستند، اهتمام ورزید.