معرفت دوگانه از ترابط علم کلام با سایر علوم (با تاکید بر علوم انسانی)

از مهم‏ترین مسایل فلسفه علم کلام -که معرفت درجه دو از دانش کلام را ارایه می کند- واکاوی «نسبت و تاثیر و تاثر دانش کلام اسلامی با سایر علوم و رشته های علمی خصوصا علوم انسانی» است. نوشتار حاضر تلاش کرده است دو گونه از این معرفت را در اختیار پژوهشگران قرار دهد؛ از سویی به انواع روابط بپردازد و از سوی دیگر این حوزه معرفتی را با نگاهی متاخر از نگاه پیشین مورد واکاوی قرار دهد. در محور اول ضمن تصویر دو نقش تعارضی و تعاضدی، سه نوع رابطه تعاضدی کلان  (روشی، گزاره ای و مبدایی) بر اساس مولفه ها و عناصر علم ارایه شد که در درون خود گونه هایی از روابط را جای داده اند که اقسام سه گانه رابطه زیر از این دست می باشد: الف) تولیدی و مصرفی؛ ب) دیالوگی؛ ج) انسجامی، تصحیحی و تعمیقی در ترابط گزاره ای. در محور دوم با امعان نظر در این حوزه معرفتی، اموری مانند اهمیت و ضرورت پژوهش، پرسش های اصلی و فرعی،  قلمرو، پیشینه و جایگاه و درنهایت ساختار منطقی در راستای انجام طرح های پژوهشی ارایه شد و تاسیس رشته ای با عنوان «فلسفه علم کلام» پیشنهاد گردید.