برآورد پتانسیل تجارت محصولات سرامیکی و مصنوعات شیشه ای در گروه کشورهای CIS (براساس مدل جاذبه)

در این مقاله یک مدل جاذبه با استفاده از داده های تلفیقی سال های 2019-2009 برای کشورهای گروه CIS به تفکیک گروه های HS68 (محصولات سرامیک، شیشه و مصنوعات از شیشه)، HS69 (محصولات سرامیکی) و HS70 (شیشه و مصنوعات شیشه ای) برآورد شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات مرتبط با کشورهای طرف تجاری نشان داد که برگترین شریک تجاری ایران در گروه کالایی HS68 کشورهای قزاقستان، آذربایجان و روسیه و در گروه کالایی  HS69 و  HS70 کشورهای آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان و روسیه می باشند.  نتایج برآورد مدل جاذبه نشان داد که قدرت توضیح دهندگی مدل برای هر سه گروه کالایی با استفاده از روش های حداقل مربعات معمولی، اثرات ثابت و اثرات تصادفی بالا بوده و تجارت گروه کالای HS68 با توجه به تولید ناخالص داخلی صادرکنندگان و واردکنندگان باکشش، تجارت گروه کالایی HS69 با توجه به تولید ناخالص داخلی صادرکنندگان و واردکنندگان به ترتیب بی کشش و باکشش و تجارت گروه کالایی HS70 با توجه به تولید ناخالص داخلی صادرکنندگان و واردکنندگان بی کشش و با کشش بوده است و متغیرهای اندازه و ابعاد اقتصادی تاثیر مثبت و معنی دار و عدم توازن تجاری و مسافت تاثیر منفی و معنی داری بر جریان تجاری کشورهای گروه CIS داشته اند. همچنین براساس نتایج برآورد پتانسیل تجاری به روش جاذبه در سال های مورد بررسی ایران در تجارت کالای HS68 با کشورهای قزاقستان، آذربایجان و روسیه و در تجارت کالای  HS69و HS70 با کشورهای آذربایجان، ارمنستان و قزاقستان از پتانسیل خود بطورکامل استفاده نکرده و بیشترین ظرفیت بلااستفاده را دارد.