قانون رقابت در عصر کسب و کارهای پلتفرمی (مطالعه چند موردی)

کسب و کارهای پلتفرمی گونه ای نوین از فعالیت های اقتصادی را مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات ایجاد کرده اند. هر چند دولت ها نوآوری های این کسب و کارها را تشویق می کنند، اما آنها چالش هایی را در محیط اقتصادی ایجاد می کنند که نشان از کاهش کارآیی قوانین اقتصادی از جمله قانون رقابت دارد. پژوهش حاضر با تاکید بر ویژگی های مشترک عصر کسب و کارهای پلتفرمی تلاش کرده است، اثرات این ویژگی ها را بر مصادیق، چگونگی تشخیص و مرجع قانون رقابت شفاف نماید. برای این منظور هجده پرونده های نقض رقابت در کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی و ایران مبتنی بر مطالعه چند موردی انتخاب شده است. نتایج نشان می دهد، پنج ویژگی عصر کسب و کارهای پلتفرمی اعم از الف) بازارهای دوسویه و اثر شبکه ب) دسترسی به جای مالکیت ج) مدل درآمدی و قیمت گذاری د)نوآوری در مدل کسب و کار و بخش بندی نوین اقتصادی و ه) داده، مالکیت آن و حریم خصوصی بر سه مصداق رفتارهای ضدرقابتی (کارتل، سوء رفتار و ادغام) موثر هستند. آنچنانکه مصادیق جدیدی از قراردادهای افقی، ایفای نقش هاب، قراردادهای عمودی (کارتل/تبانی)، خودترجیحی، تبعیض، منع دسترسی از طریق دروازه، استثمار، هم بسته کردن کالا و خدمات و قیمتگذاری تهاجمی (سوء رفتار) و گردش مالی شرکت ها و ساختار بازار (ادغام) ظهور می یابد. دوم آنکه این ویژگی ها بر چگونگی تعریف بازار مربوطه (محصول مربوطه و جغرافیای مربوطه) و همچنین تشخیص قدرت مشهود بازار موثر هستند. علاوه بر این دو، پژوهش حاضر اهمیت وجود و طراحی مرجع رسیدگی به رقابت در تناظر با تنظیم گر بخشی را برجسته کرده است.