فاعل وحی رسالی در نظریه تاریخ مندی قرآن (با تاکید بر آراء نصر حامد ابوزید)

نصر حامد ابوزید (نماینده جریان نومعتزله) برخلاف دیدگاه اکثر فلاسفه و متکلمان اسلامی در موضوع وحی، گاهی وحی را مترادف با الهام و گاه یکسان با تجربه دینی می انگارد و نقش فاعلی پیامبر در فرایند وحی را تقویت و با ادعای گفتمانی بودن و تاثیرپذیری از فرهنگ زمانه، تاریخ مندی قرآن را توجیه می کند. مساله تحقیق حاضر این است چه اشکالات عقلی و نقلی بر ادعاهای وی خصوصا ادعای اصالت فاعلیت پیامبر و گفتمانی و تاریخ مندی قرآن مترتب است؟ در تحقیق حاضر با بررسی تطبیقی دو دیدگاه فوق به روش توصیفی تحلیلی، به یافته های زیر دست می یابیم: الهی بودن توامان محتوا و الفاظ وحی، نقش قابلی پیامبر در فرایند وحی، فراتاریخی بودن قرآن، غیریت مقوله مواجهه ملازم با دریافت حقایق (تجربه وحیانی) از مقوله حقایق دریافتی از عالم غیب؛ بطلان گفتمانی بودن و تاریخ مندی قرآن به دلیل مغایرت مبانی و لوازم آن با اصول مسلم عقلی (ادله برون دینی) و مخالفت با ادله نقلی (ادله درون دینی).