مطالعه عوامل موثر بر تخلفات رانندگی در ایران

جهان امروز و توسعه فناوری و صنعت مدرن، سبک زندگی را به رانندگی نیازمند کرده است. به طوری که در فرهنگ جوامع، رانندگی و داشتن خودرو به یک سرمایه اجتماعی- اقتصادی تبدیل شده است. در این میان همه شهروندان، قوانین رانندگی را رعایت نمی کنند. تخلف از هنجارهای ترافیکی، تعارض با پلیس در هنگام جریمه و ثبت تخلف و تمایل به گریز از قانون به عنوان یک رفتار خوشایند و لذت بخش، در کنشگرانی دیده می شود که با خودرو در سطح شهر یا در جاده های برون شهری رفت وآمد می کنند. حجم تخلفات رانندگی در ایران، باوجود جرایم و هزینه های انجام تخلفات و همچنین پایش و نظارت مداوم و رسمی، در حال افزایش بوده و به عنوان یکی از معضلات اصلی  پلیس راهور ناجا مطرح است به طوری که بخش قابل توجهی از زمان و انرژی نیروی انسانی پلیس را معطوف خود کرده است.  هدف نهایی این پژوهش، مطالعه عوامل موثر بر تخلفات رانندگی در ایران به روش cma2 است.

روش تحقیق از نوع کمی (فرا تحلیل)، ابزار آن، پرسش نامه معکوس، بازه زمانی 1382تا 1399، روش نمونه گیری از نوع هدفمند- غیراحتمالی و جامعه آماری آن شامل 36 پژوهش بوده که از آن بین، 25 نمونه سند پیمایشی انتخاب شده است.

نتایج نشان می دهد که تخلفات رانندگی در ایران تحت تاثیر عوامل سرمایه ای (0.381= Effect size)، کنترلی (0.282= Effect size)، رفتاری (0.204= Effect size)، ساختاری (0.189= Effect size)، اخلاقی (0.198= Effect size) و جمعیتی- زمینه ای (0.281= Effect size) بوده و درمجموع متغیرهای فوق توانسته اند 0.289 از تخلفات رانندگی را تبیین نماید.

بر این اساس، آن چه ارتباط قواعد ترافیکی (راهنمایی و رانندگی) را با رانندگان پیوند می زند، میزان سرمایه اجتماعی- فرهنگی، هم نوایی با نهادهای کنترلی (عدم احساس تعارض و تضاد با نهاد انتظامی، احترام به پلیس در هنگام ثبت تخلف، مردمی سازی نظارت بر عملکرد رانندگان) و پنداشت از خود در برابر جامعه (عدم احساس تبعیض-بی عدالتی، عدم احساس ناکامی، احترام به هویت خود به مثابه شهروند فرهنگی) است.