بررسی سیر تحولات تاریخی مهریه در اسلام

مهریه یکی از ارکان ازدواج در اسلام و ازجمله حقوقی است که برای زن در نظر گرفته شده است. این حق دارای ابعاد مختلفی است که هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی به مرور زمان دچار تغییراتی شده است. به همین دلیل پژوهش حاضر به بررسی سیر تاریخی مهریه در اسلام می‌پردازد. سوال مطرح‌شده این است که نگرش فقه اسلامی به تحولات مهریه در گذر زمان چیست؟

رویکرد این تحقیق توصیفی - تحلیلی است و با شیوه کیفی جهت استخراج و تحلیل بررسی تحولات تاریخی مهریه در اسلام اهتمام گردیده است.

یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که اغلب فقها ازجمله فقهای شیعی، هرچند از نظر کمی و کیفی در تعیین مهر برای زنان اختلاف نظر دارند، اما اصل وجوب مهر برای زنان، هدیه بودن آن از طرف مرد، در نظر گرفتن شرایط اقتصادی طرفین و رعایت اعتدال در تعیین مهر، عدم تجاوز از سنت رسول گرامی اسلام (ص) و همچنین عدم دریافت آن از سوی شخصی غیر از زن تاکید دارند.

بر مبنای پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت که بخش مهمی از دغدغه و مشکلات امروزی جامعه امروزی ما در امر ازدواج، تعیین اعداد و ارقام غیرشرعی و نامناسبی است که در مهریه تعیین می‌شود. بنابراین به جای نزدیک شدن به عدالت، از معیار تعیین‌شده رسول گرامی اسلام (ص) نیز عدول شده است. آنچه پیشنهاد می‌شود دوری‌گزینی از نگرش مادی‌گرایانه به امر مهریه و جایگزینی آن با نگرش هدیه و محبت‌آمیز مهریه است که هدف اصلی آن چیزی جز حمایت از زنان و برقراری مساوات میان انسان‌ها نیست.