الگوی جاری توسعه حرفه ای معلمان ابتدایی استان خراسان جنوبی: رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد

یکی از مسایل عمده در آموزش و پرورش با توجه به گستردگی جامعه منابع انسانی به ویژه معلمان، تقویت منابع انسانی است. معلمان، از مهم ترین متغیرهای نیازمند تغییر به منظور بهبود سیستم های آموزشی شناخته می شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی وضع موجود توسعه حرفه ای معلمان مقطع آموزش و پرورش ابتدایی است.

رویکرد حاکم بر پژوهش حاضر، کیفی و با روش داده بنیاد انجام گرفت. جامعه ی آماری شامل کلیه کارگزاران دخیل در برنامه های توسعه حرفه ای آموزگاران استان خراسان جنوبی بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک محور انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه ی نیمه ساختار یافته با 12 نفر از آموزگاران، 4 نفر از مدیران مدارس و 2 نفر از کارشناسان آموزش منابع انسانی آموزش و پرورش خراسان جنوبی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. جهت محرمانه ماندن هر کدام از شرکت کنندگان در مراحل پژوهش و رعایت اخلاق پژوهشی به هرکدام از آن ها یک کد اختصاص داده شد. ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق، مصاحبه نیمه ساختاریافته می باشد. برای تامین روایی و پایایی از معیارهای لینکن و کوبا (1980) استفاده شد. در زمینه ی قابلیت اعتبار، از روش کنترل اعضاء شرکت کننده استفاده شد. در زمینه ی قابلیت انتقال، یافته ها در اختیار متخصصین قرار داده شد. در زمینه ی قابلیت اتکا (قابلیت اطمینان)، از روش توافق بین کدگذاران استفاده شد و در زمینه ی قابلیت تایید مرور و بازخورد همتایان بکار برده شد.

نتایج پژوهش نشان دهنده ی سی و سه مفهوم محوری و سیزده مقوله منتخب است که در قالب مدل پنج عاملی شامل عدم برنامه مناسب و نگاه غیرحرفه ای به توسعه حرفه ای به عنوان مقوله‏ی محوری و شرایط علی (عوامل فردی و سازمانی)، عوامل زمینه ای (عوامل محیطی و سازمانی)، شرایط مداخله ای تسهیل گر (انگیزش، نیازسنجی و برنامه های توانمندسازی)، شرایط مداخله گر محدودکننده (چالش های برنامه ای و چالش های مالی و سیاست گذاری) راهبردها (جاری و اقدامات احساس نیاز شده) و پیامد (کاهش کاهش انگیزه و اتلاف منابع) سازمان یافت.