اثربخشی مدیریت استرس بر تنظیم شناختی هیجان و سلامت عمومی بیماران مبتلا به سوء هاضمه

سوءهاضمه از اختلال های گوارشی شایع، ناتوان کننده و پرهزینه است. اطلاعات اندکی در خصوص نقش مدیریت استرس بر درمان علایم سوءهاضمه در دسترس است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی مدیریت استرس بر تنظیم شناختی هیجان و سلامت عمومی بیماران مبتلا به سوءهاضمه بود.

در این پژوهش از طرح تجربی از نوع پیش ‏آزمون-پس ‏آزمون با گروه کنترل استفاده شد. با استفاده از نمونه‏گیری تصادفی ساده از بین بیماران مبتلا به سوءهاضمه مراجعه کننده به کلینیک های گوارشی شهر تهران در سال 1398 تعداد 30 نفر انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش ‏تحت آموزش مدیریت استرس قرار گرفت، اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه تنظیم شناختی هیجانی گرانفسکی و کرایج و سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر بود. پایایی ابزار در این مطالعه به ترتیب 70/0 در تنظیم شناختی هیجان  و 81/0 در پرسش نامه سلامت عمومی بود. در آنالیز داده ها از روش توصیفی و استنباطی استفاده شد. با توجه به اینکه تحت آزمون شاپیرو-ویلک فرض نرمال بودن توزیع داده ها تایید نشده است، داده‏ها با استفاده از روش ناپارامتری (آزمون یومن ویتنی و ویلکاکسون زوجی)  در سطح معناداری 05/0 در نرم افزار SPSS22 تجزیه و تحلیل شد.

نتایج نشان داد در بررسی ابعاد سلامت روان  نشانه های جسمانی (001/0=P) اضطراب و بی خوابی (034/0=P)، اختلال در کارکرد اجتماعی (005/0=P) ، علایم افسردگی (028/0=P) درابعاد تنظیم شناختی هم در بعد دیدگاه گیری (001/0>P)، تمرکز دوباره مثبت (001/0>P)؛ ارزیابی دوباره مثبت (001/0>P)، پذیرش (001/0>P)،  تمرکز دوباره بر برنامه ریزی (001/0>P)، سرزنش خود (001/0>P)، سرزنش دیگران (001/0>P)، نشخوارگری و فاجعه نمایی (001/0>P)  پس از درمان بین گروه آزمایش و گروه کنترل تفاوت وجود داشت. همچنین در سطح معناداری 05/0 در گروه آزمایش  بهبود در وضعیت سلامت و تنظیم هیجان پس از مداخله نسبت به پیش از مداخله مشاهده شد.

مدیریت استرس مدل درمانی قابل اعتمادی برای بهبود تنظیم شناختی هیجان و سلامت عمومی در بیماران سوءهاضمه است.