بررسی اثرات نامتقارن رابطه مبادله بر تراز تجاری ایران: آزمون منحنی‏ های J و S با استفاده از روش NARDL

در این پژوهش، به بررسی کشش ‏پذیری تراز تجاری ایران از رابطه مبادله در قالبی غیرخطی و نامتقارن در بازه زمانی 2018-1978 پرداخته شده است. بر اساس شواهد، برخلاف نتایج حاصل از برآورد خطی الگوی ARDL که نشان داد رابطه مبادله در کوتاه‏ مدت و بلندمدت اثری مثبت بر تراز تجاری دارد؛ با بررسی مدل غیرخطیNARDL  ، رابطه مبادله و قیمت نفت اثراتی نامتقارن بر تراز تجاری نشان دادند. تاثیر اثر افزایشی رابطه مبادله بر تراز تجاری در کوتاه ‏مدت برابر با 5831/0- و در بلندمدت برابر با 922/1 و معنادار مشاهده شد. درحالی‎‏که تاثیر اثر کاهشی رابطه مبادله بر تراز تجاری در کوتاه ‏مدت برابر با 4330/2 و بی‏ معنا و در بلندمدت برابر با 3412/0- و معنادار گزارش شد. به طوری که اثر افزایشی رابطه مبادله در کوتاه ‏مدت با کاهش تراز تجاری و در بلندمدت با بهبود تراز تجاری همراه بوده است. بنابراین رابطه مبادله در کوتاه‏ مدت و بلندمدت دارای اثرات نامتقارن بر تراز تجاری است و وجود منحنی S و منحنی J در اقتصاد ایران مورد تایید قرار می‏گیرد. دیگر نتایج نیز نشان داد که افزایش‏ ها در قیمت نفت در کوتاه‏ مدت اثری مثبت و در بلندمدت اثری منفی بر تراز تجاری دارد؛ اما کاهش ‏ها با اثری معنادار همراه نبودند. به نحوی که بهبود قیمت نفت در کوتاه ‏مدت، سبب افزایش تراز تجاری می‎‏شود؛ اما در بلندمدت به کاهش تراز تجاری می‏انجامد. این وضعیت پدیده بیماری هلندی در ایران را تایید می‏ کند.