ابتکار شیعه در تقسیمات چهارگانه حدیث” نقد انگاره اقتباس از اهل سنت”

حدیث پژوهان شیعه، در طول تاریخ گاه برای تمییز و تنقیح انواع روایات از یکدیگر از تقسیمات چهارگانه حدیث به صورت: صحیح، حسن، موثق و ضعیف بهره گرفته اند. هرچند این نوع تقسیم بندی از سوی جمع کثیری از عالمان مورد پذیرش و استقبال قرار گرفت، اما برخی نیز مانند استرآبادی، آن را نوعی بدعت دانسته اند که از اهل سنت الگوگرفته شده است و سبب تخریب اسلام می شود. در پژوهش پیش رو پس از تبیین اندیشه حدیثی شیعه و رویکرد آن نسبت به دانش درایه، انگاره اقتباس تقسیمات چهارگانه حدیث نقد شده است. در این مسیر از روش کتابخانه ای- استنادی و تجزیه و تحلیل به صورت تحلیل محتوای کیفی (توصیفی- تحلیلی) ضمن ارایه گزارشی از پیدایی دانش درایه الحدیث در شیعه به دنبال پاسخ اصولی به اتهامات و چرایی آن می رویم. بر این اساس یافته های پژوهش؛ عبارت اند از اینکه ادعای مذکور از جهات گوناگون پذیرفتنی نیست. وجود اصطلاحات با عبارت های مشابه و گاه حتی با تنوع بیشتر نزد متقدمان شیعه؛ عدم ملازمت ساخته شدن اصطلاحات علمی با بدعت و تفاوت فریقین در مبانی تقسیم بندی از جمله این موارد است. از سوی دیگر تکمیل تقسیم بندی سه گانه اهل سنت با اصطلاحاتی نظیر قوی و موثق که برآمده از خبرویت اندیشمندان شیعی است، اتهام اقتباس را به کلی غیر قابل پذیرش می کند.