بررسی سندی و محتوایی گزاره حدیث‏ انگاشته «من طلبنی وجدنی و...»

مواریث حدیثی به عنوان یکی از مهم‏ترین راه ‏های دست‏یابی به معارف الهی، نیازمند حفظ آن از فراموشی و‏ حراست از آن در برابر آسیب ‏هایی است که این گنجینه ارزشمند را تهدید می ‏کند. راهیابی عبارت ‏های حدیث‏ نما به مجموعه‏ های روایی از جمله این آسیب ‏هاست. یکی از گزاره‏ هایی که به نظر می‏ رسد در فضای تصوف و عرفان تولد یافته‏ و به تدریج، به برخی منابع راهیافته است، عبارت است از: «من طلبنی وجدنی، و من وجدنی عرفنی، و من عرفنی احبنی، و من احبنی عشقنی، و من عشقنی عشقته، و من عشقته قتلته، و من قتلته فعلی دیته، و من علی دیته فانا دیته». دغدغه این پژوهش - که با تکیه بر منابع کتابخانه ‏ای و با روش توصیفی و تحلیلی سامان یافته - ردیابی این عبارت در منابع روایی و عرفانی و بررسی محتوایی آن است. یافته ‏های این جستار نشان از آن دارد که این گزاره در منابع اولیه حدیثی وجود ندارد و به تدریج، با توجه به سازگاری با مشرب اهل تصوف و عرفان، به منابع روایی و عرفانی راه پیدا کرده است. افزون بر این، کاربرد اندک واژه عشق در روایات آن هم بیشتر در مفهوم منفی و برخی ناهمخوانی محتوایی آن با قرآن و سنت، پذیرش آن را به عنوان روایت، مورد تردید قرار داده است.