مروری بر نقشه دانش مطالعات دعاشناسی با تاکید بر نقش دعای باران در مقابله با تغییر اقلیم

دعای باران و مراسم مشابه از دیرباز در فرهنگ مناطق خشک و نیمه‌خشک رایج بوده؛ با این وجود کمتر مورد مطالعه علمی قرار گرفته است. هدف از این مقاله بررسی دعای باران در چهارچوب مطالعات جهانی دعاشناسی است. به این منظور ابتدا ادبیات مطالعات دعاشناسی شناسایی و فراداده‌های مناسب از سامانه اسکوپوس طی سه مرحله استخراج شد. در مرحله اول و دوم با استفاده از نرم‌افزار وی او اس ویوور نقشه‌های شبکه هم‌نویسندگی و هم‌رخدادی کلمات کلیدی برای مقالات علمی و مروری نمایه شده از سال 2000 تا 2021 ترسیم شد. در مرحله سوم، مقالات منتشرشده در موضوع دعای باران (12 مقاله)، جستجو و مورد مطالعه قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که مطالعات دعاشناسی در ابتدای هزاره سوم شاهد رشد فزاینده است. شبکه‌های علمی متعددی (160 خوشه) در این زمینه فعالیت دارند که بزرگ‌ترین آنها مشتمل بر 24 نویسنده است. شبکه هم-رخدادی کلمات کلیدی آشکار کرد که مطالعات دعاشناسی در پنج خوشه متفاوت شامل روان‌شناسی، علوم اجتماعی، پزشکی، روان‌درمانی و استرس و افسردگی متمرکز است. در نهایت، پیشنهاد می‌گردد که دانش بومی مستتر در مراسم دعای باران با دانش نوین ترکیب شده و برای افزایش تاب‌آوری جوامع محلی در مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم نظیر خشک سالی تعریف و اجرا شود.