همپوشانی اعتقادی کهن الگویی قصه بلوهر و بوذاسف با اعتقادات شیعی

قصه بلوهر و بوذاسف از شهرت قابل توجهی در جهان برخوردار است. محتوای عالی آن سبب شده که به اکثر زبان های دنیا ترجمه شود و از زمان پیدایش تاکنون مورد توجه اقوام، ادیان و مذاهب مختلف و علمای شیعه قرار گیرد. مسئله این مقاله، بررسی نظام های گفتمانی موجود در بلوهر و بوذاسف است تا معلوم شود چه ارتباط و نسبتی با گفتمان های فرهنگی و مذهبی و باورهای شیعی دارد. ممکن است روایت این قصه از سوی علمای شیعه، توجه به نمونه ای بارز از کهن الگوی عقیدتی شیعه یعنی اعتقاد به منجی باشد که به گفته یونگ ریشه آن در کهن الگو (ARCHETYPE) بشری و داتی وی است؛ کهن الگویی که روز نخست در نهاد انسان اولیه قرار داده شده است. با بهره مندی از نظریه لاکلا و موف که مناسب تحلیل آثار ادبی و داستانی است و روش نشانه شناسی سه مرحله ای (سلطانی، 1393) می توان لایه های پنهان این اثر را بازنمایی و با ارایه الگوی مناسبی با تحلیل محتوای آن، خرده گفتمان های فرهنگی شیعی آن را تبیین کرد. این نوشتار بر آن است گفتمان های این قصه را، مبتنی بر کتاب کمال الدین و تمام النعمه شیخ صدوق (م 381 ق) و روایت مجلسی (م1110ق) در کتاب عین الحیوه با کمک منابع کتابخانه ای توصیف، تفسیر و تبیین کند.