امکان و امتناع حکومت دینی در اندیشه ی امام خمینی (ره) و علی عبدالرازق مصری

در تاریخ معاصر، چگونگی ارتباط دین و سیاست بین اندیشمندان اسلامی، مورد بحث بوده است. علی عبدالرازق مصری و امام خمینی(ره) از مهم ترین عالمان دینی هستند که به نسبت دین و سیاست به عنوان بنیادی ترین موضوع اندیشه سیاسی در اسلام پرداخته و به دو نتیجه متفاوت رسیده اند. هدف این مقاله این است که با بررسی اندیشه سیاسی این دو اندیشمند مسلمان؛ علت تفاوت دیدگاه آن ها را نسبت به امکان و امتناع حکومت اسلامی ارزیابی کند.

این پژوهش به صورت مقایسه ای و با ابزار اسنادی و کتابخانه‏ ای انجام شده و پس از جمع آوری داده ‏ها، از روش تحلیل متن استفاده شده است.

یافته های مقاله نشان می دهد که علی عبدالرازق و امام خمینی(ره) به عنوان دو عالم دینی موثر در جهان اسلام درباره امکان و امتناع حکومت دینی از دو مبانی متفاوت به این موضوع وارد شده اند. امام(ره) با نگاهی جامع و هستی شناسانه توحیدی و با الهام گیری از مبانی امامت شیعی به لزوم حکومت اسلامی تاکید دارد؛ در حالی که عبدالرازق متاثر از مکتب سکولاریسم به جدایی دین و سیاست می رسد.

می توان گفت عبدالرازق مصری از جایگاه یک عالم اسلامی، تلاش دارد از منابع دینی برای مدعیات خود دلایلی فراهم کند تا برای جوامع اسلامی قابل پذیرش باشد؛ اما در واقع نگاه ایشان برون دینی و از منظر سکولاریسم است.