مطالعه رابطه میان اندازه و کیفیت بذر با دماهای کاردینال جوانه زنی کلزا (Brassica napus)

به منظور مطالعه رابطه میان اندازه و پیری بذر بر میزان دماهای کاردینال جوانه زنی کلزا رقم هایولا 50، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. عامل اول، اندازه بذر بر اساس قطر (4 /1، 8/1، 2 و 2/2 میلی متر) در نظر گرفته شد. عامل دوم سطوح مختلف کیفیت بذر با استفاده از 6 سطح پیری تسریع شده (0، 24، 48، 72، 96 و 120 ساعت در دمای 40 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی %100) و عامل سوم نیز دمای جوانه زنی (0، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سلسیوس) بود. به منظور برآورد دماهای کاردینال مورد نیاز برای 50 درصد جوانه زنی از مدل های بتا، بتای اصلاح شده، دندانه ای و دو تکه ای استفاده شد. نتایج نشان داد، مدل بتا نسبت به سایر مدل ها سرعت جوانه زنی را بهتر برآورد کرده است و پیری و اندازه های مختلف بذر بر مدل تغییرات تاثیری نداشت. دمای پایه در اندازه های 4/1 در حدود 15/1 درجه سلسیوس بوده و با افزایش اندازه بذر تا 2/2 میلی متر به 11/0 درجه سلسیوس کاهش یافت. نوسانات دمای بهینه در حدود 37/21 تا 58/21 درجه سلسیوس و دمای بیشینه 2/40 تا 8/40 درجه سلسیوس بود. همچنین مشخص شد، بذرها با اندازه های مختلف از نظر ترمال تایم دارای تفاوت معنی دار نبوده و پیری موجب افزایش دمای پایه جوانه زنی و ضریب ترمال تایم و کاهش دمای بهینه و بیشینه شدکه این می تواند ضرورت تاخیردر تاریخ کاشت در مناطق سردسیری و یا کشت زود هنگام در مناطق گرمسیری در این نوع بذرها را نشان دهد.