بررسی برخی پاسخ های بیوشیمیایی به تنش شوری در ارقام پیاز خوراکی (Allium cepa L.)

پیاز به عنوان یک گیاه حساس به شوری است، با این حال، به نظر می رسد تحمل به شوری وابسته به رقم بوده و پاسخ ژنوتیپی به طور گسترده مورد بررسی قرار نگرفته است. به منظور ارزیابی برخی پاسخ های بیوشیمیایی شش رقم پیاز خوراکی با تحمل به شوری متفاوت آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل با دو عامل رقم (شش رقم) و سطوح مختلف شوری (2/1، 7/3، 1/6، 5/8 و 11 دسی زیمنس برمتر) با سه تکرار در سیستم آبکشت اجرا شد. نتایج نشان داد که نوع واکنش های فیزیولوژیکی نسبت به شوری وابسته به رقم بود. درتمامی رقم ها درمواجه با تنش کلروفیل a، b، کل و کاروتنویید کل کاهش و پرولین افزایش معنی داری داشتند. کاهش در میزان رنگیزه های فتوسنتزی در بین تمام رقم های مشاهده شد اما میزان کاهش در رقم های حساس (بهبهان و کرج) بیشتر بود. رقم های حساس در شرایط تنش افزایش بیشتری در میزان پرولین نسبت به رقم های متحمل داشتند. همچنین میزان قندهای محلول و پروتیین برگ در رقم های متحمل افزایش و در سایر رقم ها کاهش معنی دار نشان داد. میزان فنل کل در شوری پایین افزایش و سپس با افزایش شوری کاهش یافت، که این کاهش در رقم های متحمل (اصفهان و آذرشهر) کمتر از نیمه متحمل (هرسین و پی اس) و نیمه متحمل کمتر از حساس بود. همبستگی بین شاخص تحمل تنش با شاخص های بیوشیمیایی نشان داد که شاخص تحمل شوری با کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوییدها و قندهای محلول همبستگی مثبت و بسیار معنی دار و با پرولین همبستگی منفی بسیار معنی دار وجود داشت. در کل، نتایج نشان داد که می توان بر اساس پاسخ های فیزیولوژیکی اقدام به گزینش ارقام متحمل تر کرد.