تعیین آستانه تحمل به شوری توده های مختلف شنبلیله (Trigonella Foenum-graecum L) در مرحله جوانه زنی با استفاده از مدل های تجربی

این تحقیق، بمنظور بررسی اثرات تنش شوری بر جوانه زنی بذر و ارزیابی مدل های مختلف تجربی برای تعیین حد آستانه تحمل به شوری تحت شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. بذرهای پنج توده هندی، اردستانی، اصفهانی، نی ریزی و مشهدی، در پتری دیش قرار گرفته و پس از افزودن آب (dS/m 27، 24، 21، 18، 15، 12، 9، 6، 3، شاهد) در ژرمیناتور قرار گرفتند. طرح آماری مورد استفاده کاملا تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل با سه تکرار بود. نتایج نشان داد که افزایش شوری تا dS/m6 بر جوانه زنی بذور تاثیری نداشت، لیکن در شوری های بالاتر، درصد جوانه زنی به تدریج شروع به کاهش کرد. اعمال شوری 24 و dS/m27، جوانه زنی بذور را به ترتیب 8/29 و 81/80 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. سرعت جوانه زنی بذور نیز با اعمال تنش شوری کاهش یافت. این کاهش برای توده های اردستانی و نی ریزی تا dS/m3 و برای توده‎های اصفهانی، هندی و مشهدی تا dS/m6 معنی دار نبود. نتایج نشان داد که سطوح پایین شوری موجب افزایش طول دانه رست، طول ریشه چه، طول ساقه چه و شاخص بنیه بذر گردید. بر اساس مدل خطی، حد آستانه تحمل به شوری شنبلیله dS/m83/21 با شیب کاهش09/17درصد بود. علیرغم اینکه توده اصفهانی حد آستانه تحمل به شوری پایین تری (dS/m32/20) داشت، دارای کمترین مقدار شیب کاهش (37/10 درصد) نیز بود. بر اساس مدل های غیر خطی بیشترین شوری که در آن بذور به مقدار 50 درصد جوانه زدند از توده اصفهانی (dS/m81/25) حاصل گردید. بنابراین، مطابق با نتایج حاصله و نیز شاخص تحمل به شوری، تود ه اصفهانی می تواند به عنوان متحمل ترین توده به شوری معرفی گردد.