تاثیر آلودگی عناصر سنگین خاک اطراف پالایشگاه بر ویژگی های رشد، فتوسنتز و پرولین گیاه Vigna radiata L

به منظور بررسی تاثیر تنش فلزات سنگین موجود در خاک اطراف پالایشگاه گازی بیدبلند1 بر خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه ماش، آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نمونه برداری از خاک در سه ایستگاه به مرکزیت پالایشگاه و به فواصل 500، 1000 و 1500 متر و یک منطقه دور از پالایشگاه صورت گرفت. بذرهای ماش در خاک شاهد و سه سطح خاک آلوده با عناصر سنگین کشت شدند. نتایج آنالیز خاک حاکی از آلوده بودن خاک به عناصر کادمیم، کروم، سرب، وانادیم، جیوه و آرسنیک بود که میزان آلودگی با افزایش فاصله از پالایشگاه کاهش یافت. همچنین تغییرات معنی داری در میزان رشد و صفات فتوسنتزی گیاه ماش در پاسخ به آلودگی عناصر سنگین خاک نشان داد. آلودگی خاک با فلزات سنگین میزان کلروفیل های a و b، کلروفیل کل، کاروتنوییدها، فتوسنتزخالص، عملکرد کوانتوم شیمیایی فتوسیستم ها (PIABS)، CO2 بین سلولی، تعرق و کارایی مصرف آب را در سطح معنی داری کاهش داد. بیشترین و کمترین میزان کاهش در پارامترهای فتوسنتزی به ترتیب در خاک های جمع آوری شده از فواصل 500 و 1500 متر به پالایشگاه در مقایسه با خاک شاهد ملاحظه شد. میزان پرولین در سطح معنی داری افزایش یافت که در تنظیم اسمزی و حذف رادیکال های آزاد اکسیژن در پاسخ به تنش های محیطی نقش دارد. با توجه به نتایج این تحقیق و اثرات منفی فلزات سنگین بر رشد و فتوسنتز گیاه ماش، پیشنهاد می شود که از کشت گیاهان زراعی در زمین های کشاورزی اطراف پالایشگاه گاز خودداری شود.