تاثیر مداخلات کاردرمانی و تحریک الکتریکی مغز بر عملکرد حافظه دیداری- فضایی در مردان بزرگسال دارای ‏اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی یکی از ناتوان کننده ترین اختلالات روان شناختی و یکی از شایع ترین سایکوزها (Psychosis) می باشد. سطح عملکرد این بیماران می تواند تحت تاثیر اختلالات شناختی و به خصوص حافظه دیداری- فضایی قرار گیرد. توانبخشی شناختی می تواند به بهبود عملکردهای شناختی کمک کند. همچنین به نظر می رسد تحریک الکتریکی مغز (Transcranial Direct Current Stimulation; TDCS) نیز می تواند حافظه فعال این بیماران را افزایش دهد. در این مطالعه قصد داریم به بررسی اثر کاردرمانی به همراه TDCS بر عملکرد حافظه دیداری- فضایی و یادگیری دیداری در این گروه از بیماران بپردازیم.

پژوهش حاضر از نوع مطالعه مداخله ای به صورت کارآزمایی بالینی با طرح پیش آزمون- پس آزمون دو گروهی و دو سو کور می باشد. در این پژوهش 24 نفر به روش نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. مداخله به صورت 12 جلسه 20 دقیقه ای برگزار شد. الکترود آند در منطقه F3 یا همان DLPFC چپ و الکترود کاتد روی منطقه سوپرا اوربیتال (Supra Orbital) سمت مقابل قرار داده شد. تمام شرکت کنندگان هر جلسه 3 تمرین شناختی  مربوط به حافظه دیداری - فضایی انجام دادند و همچنین به مدت 30 دقیقه خدمات کاردرمانی روانی- اجتماعی دریافت کردند. عملکرد حافظه دیداری - فضایی  بیماران به  وسیله دو آزمون حافظه شناسایی فضایی (Spatial Recognition Memory; SRM) و یادگیری وابسته زوجی (Paired Associate Learning; PAL)، مورد ارزیابی قرار گرفت.

نتایج مطالعه نشان داد که استفاده از تحریک الکتریکی مغز به همراه تمرینات شناختی و خدمات کاردرمانی می تواند باعث افزایش معنادار (0/05>p) عملکرد حافظه دیداری- فضایی و همچنین یادگیری دیداری شود. نتایج SRM (p=0/004) بعد از مداخله بین دو گروه تفاوت معنادار داشت. نتایج تست PAL (p=0/01) نیز بعد از مداخله معنادار شد.

در این مطالعه مشخص شد که در صورت همراهی تحریک الکتریکی با تمرینات شناختی و کاردرمانی، می توان در مدت کوتاهی عملکرد حافظه دیداری- فضایی و یادگیری دیداری را تقویت نمود.