تحلیل دلایل اجتماعی تخریب منابع آب روستایی (مورد مطالعه: مناطق روستایی مازندران)

فعالیت‏ های اقتصادی در مازندران همواره بر تولیدات کشاورزی متمرکز بوده است. کشاورزان از منابع آبی برای فعالیت‏ های خود به ره‏برداری می ‏کردند، اما نوع جدیدی از تولید در کنار این روش سنتی شکل گرفته است که مبتنی بر تولید برای کسب سود است. این نوع تولید و رقابت برای کسب سود بیشتر موجب تخلیه منابع آبی استان شده است. با توجه به اهمیت منابع آب در حیات جوامع و نیز اهمیت رشد کشاورزی در فرایند توسعه جوامع، در این تحقیق، با استفاده از نظریه چرخه تولید اشنایبرگ به بررسی سوالات زیر ‏پرداخته شده است: 1. رشد تولیدات کشاورزی چه تاثیری در منابع آبی گذاشته است؟ 2. کارگران استان مازندران چه تاثیری در منابع آبی گذاشته ‏اند؟ 3. دولت و نهادهای دولتی چه تاثیری در منابع آبی گذاشته ‏اند؟

 در این تحقیق از روش اسنادی برای بررسی نقش هریک از عوامل تولید در تخریب منابع آبی استان مازندران استفاده شده است.

 یافته‏ ها نشان‏ دهنده رشد سرمایه ‏گذاری در زمینه‏ های به‏ کارگیری ماشین آلات کشاورزی، کود، سموم، و سطوح زیر کشت محصولات آبی بوده است که باعث افزایش تولیدات زراعی آب‏بر از 1374501 تن به 2019620 تن شده است. هم‏زمان، میزان مصرف آبخوان ‏های استان از 791 میلیون متر مکعب به 1397 میلیون متر مکعب طی سال‏های 1389 تا 1398 رسیده است.

نتایج تحقیق حاضر بیانگر آن است که نظریه چرخه تولید تببین جامعه ‏شناختی مناسبی برای علل تخریب منابع آبی استان مازندران ارایه می‏ دهد.