خوانش روانکاوانه نمایش نامه «این یک پیپ نیست»، نوشته سیدمحمد مساوات با تکیه بر آرای ژک لکان

ژک لکان از نظریه پردازان روانکاوی است. او با خوانش متفاوتی از آرای فروید به معرفی نظریات خود در باب ساحت های سه گانه نفسانی، ابژه میل، دیگری بزرگ، ژوییسانس و... پرداخت و بر نقد ادبی- هنری تاثیر بسزایی گذاشت. در این پژوهش آرای لکان در یکی از نمایش نامه های معاصر ایران تحت عنوان «این یک پیپ نیست» به نویسندگی سیدمحمد مساوات، مورد بررسی قرار گرفته است. عدم قطعیت در وقایع، رفتارها و روابط شخصیت ها از ویژگی های مهم این نمایش نامه است. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و  با هدف بررسی روابط اعضای خانواده، صحبت ها و کنش هایشان به نگارش در آمده است. طبق نتیجه تحقیق، «این یک پیپ نیست» نمایش دوگانگی است. در این نمایشنامه روایت زندگی و مرگ افراد و فرآیند رسیدن آن ها به سوبژکتیویته بر روی یک نوار موبیوس قابل ترسیم است. چنانچه مامی/ماریا، پاپا/ جیم، جان1/ جان2 و پلیس/تایتل را می توان در یک ساختار آینه ای تجسم کرد. در این اثر پدر در شمایل پدر کیف و مادر در جامه ابرمن مادرانه ظاهر شده است. جان، پسر خانواده از دوران ادیپی گذر نکرده و هنوز در جستجوی ابژه اولیه میل (مادر) است. پلیس ترسیم ابرمن خشمگینی است که سعی در سامان دادن اوضاع دارد و تایتل نمود دانای کل است که به دیگری بزرگ تعمیم داده می شود. توضیحات طراحی صحنه ، لباس، صدا و تمهیدات اجرایی در نمایشنامه بر اهمیت فرم اجرا تاکید می کند. به همین دلیل در این پژوهش به اجرای نمایش که در پاییز سال 1396، به کارگردانی نمایشنامه نویس در تیاتر مستقل تهران اجرا شد، نیز اشاره شده است.