بنیان های تاریخی و مفهومی رویکرد آبی واربورگ به تصویر

آبی واربورگ از کلیدی ترین و الهام بخش ترین چهره های سنت آلمانی تاریخ نگاری هنر است. اگرچه یکی از وجوه شناخته شده کار فکری واربورگ ارتباط یا نسبت او با آیکونولوژی است، اما در این مقاله کوشش شده با فراتر رفتن از فهم مرسوم از واربورگ، شمایی از نحوه نگاه «خاص» وی به تصویر در کلیت آن ترسیم شود. بدین منظور با بازخوانی متون کلاسیک واربورگ و تفسیرهای جدید بر آنها تلاش شده است که جایگاه رویکرد وی به «تصویر» در سنت تاریخ نگاری هنر آلمانی  و مفاهیم کلیدی منظومه فکری وی در این زمینه مورد بررسی قرار گیرد. یافته های مقاله نشان می دهد که در این منظومه فکری ردپای اندیشه های متفکرانی چون فردریش نیچه، یاکوب بورکهارت و رابرت فیشر دیده می شود. در این زمینه، دوگانه «آپولونی- دیونیزوسی» فردریش نیچه، مفهوم «همدلی» فیشر و کل گرایی هگلی بورکهات در صورت بندی تلقی خاص واربورگ از دوره رنسانس به وجه خاص و رویکرد وی به تصویر در وجه کلی تاثیرگذار بوده اند. در این زمینه واربورگ خود را وقف مطالعه مفهومی تحت عنوان «حیات بعدی» عهد باستان و مفاهیم پیرامون آن چون پاتوس فرمل، دیالکتیک و همدلی در هنر و اندیشه رنسانس می کند. به نظر می رسد اکثر این مفاهیم حول ایده «بقا» می گردند. به باور واربورگ از آنجایی که هنر دارای یک تاریخ است، تصاویر نیز بقایایی دارند، بقایایی که در پیوند با مفهوم و رد خاطره و در ارتباط با مفهومی به نام پاتوس فرمول خود را آشکار می کنند. واربورگ در این مفهوم به ژست ها و انتقال آنها از طریق هنر توجه دارد. ماحصل چنین تلاشی طرح زبانی خاموش و رها از استدلال است. تحلیل ژست های بیانگر به ارایه راهی غیرمعمول در مورد اشکال گذشته می پردازد و به مخاطب این امکان را می دهد که تصاویر گذشته را در زمان اکنون بیابد. معنای حیات بعدی و بقای تصاویر چنین است. واربورگ با کنار هم گذاشتن تصاویر مختلف در پی کشف چنین مشخصه هایی است.