نسبت بدنمندی عکاس و خلق اثر عکاسانه از منظر موریس مرلو-پونتی

از ابتدای ابداع عکاسی آراء گوناگونی در باب نسبت میان بدن و رسانه عکاسی مطرح شده است که غالبا در آنها، بدن به مثابه موضوع عکاسی است. گرچه این آراء به زوایای مهم و اساسی در عالم عکاسی می پردازد، اما کمتر تحلیلی به نقش بدن عکاس در خلق تصویر عکاسانه اشاره دارد. نوشته حاضر با تمرکز بر مفهوم ادراک بدنمند که نزد موریس مرلو-پونتی  مشخصا فریضه ای بدنمندانه است و نقد های دامنه دار او بر رسانه عکاسی تلاش دارد نسبت خوانش های مرلو-پونتی1 را با جهان عکاسی مورد کنکاش قرار دهد و روشن سازد چگونه بدن در عکاسی نقشی ورای موضوعیت اثر عکاسانه دارد. هدف این متن آن است که نشان دهد گرچه برای مرلو-پونتی عکاسی کنشی بیش از منجمد کردن لحظه ای خاص نبود که فاقد توانایی ها و قابلیت های سایر رسانه های هنری است و بدین دلیل در کانون اندیشه ورزی این اندیشمند جای نداشت اما با فرض چنین موضوعی نزد او که ادراک از جهان از منظر سوبژکتیویته بدنمند تبیین می شود، می توان عکاس را نیز مانند هر هنرمند دیگری در بطن چنین خوانشی قرار داد. مقاله پیش رو، که جزو پژوهش های کیفی است و به شیوه توصیفی-تحلیلی به انجام رسیده است. در تلاش برای یافتن پاسخی برای این پرسش است که اتخاذ رویکرد تقلیل گرا به عکاسی از جانب مرلو-پونتی به واسطه نوع خوانشی از عکاسی شکل می گیرد که منحصر و محدود به قابلیت ها عکاسی در اوایل قرن بیستم و بالطبع آن نگاهی است که عکاسی را صرفا بازنمایی عینی جهان پیرامون می داند. چنین موضوعی سبب گردیده است که سویه های پراهمیتی از رابطه میان عکاس، عکس و جهان در نوشته های او مغفول ماند در حالی که می توان با آشکار ساختن و تعمق در باب نقد های او امکانی را برای تسری ایده های مرلو-پونتی به جهان عکاسی فراهم آورد و از چنین رهگذری چهره متفاوتی از او به نمایش گذاشت.