روان سنجی پرسشنامه تاب آوری مراقبین خانگی سالمند

سالمندی جمعیت به طور فزاینده ای رو به افزایش است و سالمندان برای تداوم زندگی، نیازمند حمایت و مراقبت افرادی هستند که برای انواع مراقبت، تاب آوری کافی داشته باشند. سنجش میزان تاب آوری مراقبین، نیازمند ابزاری معتبر و پایاست؛ این مطالعه باهدف طراحی، روان سنجی و به کارگیری پرسشنامه تاب آوری مراقبین خانگی سالمند انجام شد.

مطالعه به صورت توصیفی در مرحله اول بر روی 400 نفر از بزرگ سالان بیست سال و بیشتر در استان های اصفهان، تهران، شیراز و همدان و در مرحله دوم بر روی 216 نفر در سال 1400 انجام شد. اساتید و متخصصان در رشته های روانشناسی، روان پزشکی، سلامت سالمندان، سالمندشناسی و طب سالمندی در مراحل مختلف روان سنجی پرسشنامه تاب آوری مراقبین خانگی سالمند همکاری کردند و روایی صوری، محتوایی (CVR, CVI)، ملاکی (واگرا و همگرا)، تحلیل عامل اکتشافی و پایایی (آلفای کرنباخ) پرسشنامه سنجش شد. برای گزارش داده ها از آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.

در مرحله تعیین روایی محتوا 31 گویه از 70 گویه پرسشنامه حذف شد. یک گویه از 39 گویه باقی در مرحله همسانی درونی حذف شد. در مرحله تحلیل عاملی اکتشافی بر اساس قابل قبول بودن بار عاملی، 38 گویه در 4 عامل تعریف شدند. این عامل ها به ترتیب خودکارآمدی و پذیرش، تحمل و کنترل پذیری، مسیولیت پذیری و تعهد، و تنظیم هیجانی رفتاری نام گرفتند که در مجموع 48/70 درصد پراکندگی را تبیین کردند. روایی همگرا و واگرا با توجه به همبستگی قوی تر بین نمره هر گویه با نمره مقیاس مربوط به خود (0/0001>P)، تایید شد. پایایی به روش ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 0/92 و برای مقیاس های پرسشنامه در دامنه 0/668 تا 0/912 محاسبه شد.

با توجه به تایید روایی و پایایی پرسشنامه تاب آوری مراقبین خانگی سالمند، نتایج این مطالعه می تواند در حوزه آموزش، پژوهش و پیشگیری کاربرد داشته باشد. خانواده ها، سالمندان و پژوهشگران حوزه سلامت از بهره برداران آن هستند.