بررسی رابطه جزایر حرارتی با محدوده های فضای سبز و آشکارسازی تغییرات آن (مطالعه موردی: شهر کرمان)

هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر پوشش گیاهی موجود در شهر، در قالب فضای سبز، بر دمای سطح زمین و همچنین شناسایی جزایر حرارتی شهر کرمان است. محاسبه دمای سطح زمین (LST) به روش معکوس، تابع پلانک با استفاده از تصاویر ماهواره لندست 8 در محیط سامانه گوگل ارث انجین انجام گرفت. دمای سنجیده شده به صورت میانگین دو تصویر در ماه های میانی چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان سال های 1392، 1395 و 1399 محاسبه شد و به منظور ارزیابی کارایی روش مورد استفاده در محاسبه دما از روش های دفتر علوم لندست و پنجره مجزا برای شماری از تصاویر استفاده گردید. ارتباط پوشش گیاهی با دمای سطح زمین، محاسبه شده برای شهر کرمان، و اثر آن بر این دما به روش های هم بستگی و انتخاب بافری حلقه ای، در فواصل 50، 100، 150 و 200 متری بررسی شد. در نهایت تغییرات فصلی آن ها با استفاده از شاخص خودهم بستگی موران بررسی شد و تحلیل تغییرات موقعیت آن، هم به صورت روند تغییر فصل به فصل و هم به صورت روند کلی، انجام گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که روش معکوس تابع پلانک و روش دفتر علوم لندست نسبت به روش پنجره مجزا نتایج دقیق تری داشتند. بین مساحت پارک و مقدار دمای آن ارتباط وجود دارد و کمترین دماهای محاسبه شده به ازای فضاهای سبز مربوط به پارک های با بیشترین وسعت است. تحلیل آزمون هم بستگی نشان داد که در تمام فصول سال، دمای سطح زمین با شاخص تراکم پوشش گیاهی رابطه معکوس دارد؛ همچنین مقدار و شدت این هم بستگی منفی بسته به فصل متفاوت است. بیشترین مقدار هم بستگی منفی، 48/0- بود که در تابستان سال 1392 ثبت شد. کمی سازی تاثیر پوشش گیاهی بر نوسان دمای محیط پیرامون نشان داد که با افزایش فاصله از هسته های شناسایی شده به عنوان پوشش گیاهی، دمای سطح زمین افزایش می یابد، به نحوی که به طور متوسط در فاصله 200 متری از مناطق دارای پوشش گیاهی، دما 3 درجه افزایش داشته است که گواه آشکاری بر تاثیر پوشش گیاهی بر مقدار دمای اندازه گیری شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که محاسبه دمای سطح زمین نتایجی قابل اتکا در زمینه مدیریت فضای شهری ارایه می کند که می تواند در راستای تصمیم گیری های آتی شهری مفید واقع شود.