ارزیابی صفات زراعی و عملکرد دانه ژرم پلاسم لوپن (.Lupinus spp. L) در شرایط محیطی کرج

شناسایی و استفاده از گیاهان جدید یکی از راه های تامین غذای دام و تامین پروتیین مورد نیاز کشور محسوب می شود. لوپن سفید (Lupinus albus L.)، لوپن زرد (L. luteus L.) و لوپن آبی (برگ باریک) (L. angustifolius L.) بقولاتی هستند که امکان استفاده از آنها برای تغذیه دام و تامین پروتیین مورد نیاز در کشور وجود دارد. به منظور بررسی امکان کشت و مقایسه عملکرد دانه و ویژگی های زراعی، 141 ژرم پلاسم زراعی لوپن از سه گونه گل سفید، زرد، و آبی در سال 1397 در گلخانه و مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج کشت و بذرهای آن ها تکثیر شد. با توجه به اینکه تولید بذر فقط در ژرم پلاسم لوپن گل سفید بذر کافی صورت گرفت، بذرهای 108 ژرم پلاسم نمونه ژنتیکی این گونه همراه با رقم تجاری گل سفید دایتا (Dieta) (شاهد) در آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های 1398 و 1399در مزرعه مورد ارزیابی قرار گرفته و صفات زمان گل دهی، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس دو ساله داده ها نشان داد که در ژنوتیپ های لوپن گل سفید برای کلیه صفات تفاوت معنی داری وجود داشت. بیشترین میزان عملکرد دانه به ترتیب برای ژنوتیپ های 1 (رقم دایتا)، 27، 9 و 50 (به ترتیب 2180، 2130، 2100 و 2030 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. بر اساس نتایج این آزمایش و با توجه به تنوع عملکرد و اجزای عملکرد دانه در ژرم پلاسم لوپن گل سفید امکان انتخاب ژنوتیپ های برتر برای شروع برنامه های به نژادی و گزینش رقم های مناسب برای مناطق مختلف با شرایط آب و هوایی و حاصلخیزی خاک متفاوت امکان پذیر خواهد شد.