توسعه ساختار آموزش زیست شناسی با استفاده از نقشه های مفهومی

بهره گیری از نقشه مفهومی به شکل یک ابزار دو یا چند بعدی دارای طرح به عنوان یک روش  آموزشی مهم از مهارت های مهم معلمان است که ارتباط، روابط و توالی مفاهیم را به شیوه ای روشن ارایه می دهد. این مطالعه قابلیت اجرا و استفاده از نقشه مفهومی را در تدریس مباحث زیست شناسی نشان می دهد. بدین منظور موضوعاتی از مباحث زیست شناسی انتخاب و قابلیت تدریس آنها با استفاده از انواع نقشه های مفهومی معمولی و ویژه در آموزش درس زیست شناسی بیان شده است. جامعه آماری شامل تمام کتابهای زیست شناسی در مقطع متوسطه دوم رشته علوم تجربی است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و با استفاده از مطالعات اسنادی، محتوی سایت های فراهم کننده راه حل های آموزشی و استفاده از تجربیات شخصی انجام شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد نقشه های مفهومی معمولی (شامل شش نوع اصلی عنکبوتی، سلسله مراتبی، جریانی، چرخه ای، جدولی و سیستمی) و نقشه های مفهومی ویژه (شامل سه نوع مناظر تصویری، سه یا چند بعدی و ماندالا) قابلیت اجرا در آموزش زیست شناسی را دارد. نتایج پژوهش ها حاکی از آن است که ارایه آموزش مبتنی بر نقشه مفهومی در مقایسه با روش های مرسوم می تواند در درک و کاربست مطالب تاثیر مثبتی داشته باشد. از طرفی به دلیل تنوع موضوعات علمی، استفاده از شیوه های متفاوت نقشه های مفهومی باعث بهبود فعالیت های یاددهی- یادگیری شده، کارآیی و اثربخشی نظام آموزشی را افزایش خواهد داد.