صرع زائی: سازوکارهای ایجاد تشنج و صرع

بیماری صرع، سومین اختلال نورولوژیک از نظر شیوع است که بیش از70  میلیون نفر از مردم جهان(در حدود1%) به آن مبتلا هستند (1). صرع (Epilepsy)، مجموعه ای از اختلالات نورولوژیک مزمن با علایم ناهمگون است که حملات تشنجی خودبخودی عود کننده و مکرر مشخصه مهم آن است. تشنج (Seizure)، به علایم یا نشانه های گذرایی گفته می شود که در نتیجه افزایش فعالیت غیرمعمول و هم زمان، در نورون های بخشی از مغز رخ می دهد (1و2). تشنج، تا زمانی که به حالت مزمن تبدیل نشود، صرع نامیده نمی شود (2). ساز وکار ایجاد و توسعه صرع، تا امروز به خوبی شناخته نشده است. صرع‍زایی (Epileptogenesis)  به شکل پذیری (Plasticity) پیچیده مغز گفته می شود که به دنبال جراحت و خونریزی در مغز ایجاد می شود. به دنبال این تغییرات در مغز سالم، تشنج های مکرر ایجاد می شود (9). صرع زایی، فرایندی آرام است، که چند ماه تا بروز تشنج های خودبخودی طول می کشد (10). با استفاده از مطالعات بالینی بر روی انسان، به تنهایی، نمی توان سازوکار های پیچیده، صرع زایی و تشنج را شناسایی کرد. لذا، استفاده از مدل های جانوری مناسب، ضروری به نظر می رسد (5). در این مقاله سعی می شود، ضمن معرفی انواع صرع، فرایند صرع زایی و سازوکار ایجاد صرع مورد بررسی قرار گیرد.