رابطه هوش معنوی و وجدان تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با نقش واسطه ای سرسختی تحصیلی

پیشرفت تحصیلی پیامدی رفتاری است که اهمیت زیادی برای دانش‌آموزان دارد و شاخصی مهم برای ارزیابی نظام‌های آموزشی در نظر گرفته می‌شود که شناسایی عوامل موثر بر آن ضروری است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه هوش معنوی و وجدان تحصیلی با عملکرد تحصیلی و تعیین نقش واسطه‌ای سرسختی تحصیلی در دانش‌آموزان پایه نهم شهر زنجان انجام گرفته است.

مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تمامی دانش‌آموزان پسر پایه نهم ناحیه دو شهر زنجان در سال تحصیلی 98-1397 بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 317 نفر تعیین شد و شرکت‌کنندگان به‌روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای وارد مطالعه شدند. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه وجدان تحصیلی مک ایلروی و بانتیگ، پرسش‌نامه سرسختی تحصیلی بنیشک و همکاران و پرسش‌نامه هوش معنوی کینگ جمع‌آوری شد. همچنین برای بررسی عملکرد تحصیلی از معدل کل دانش‌آموزان و جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون گام‌به‌گام و برای تعیین نقش میانجی از روش بارون و کنی استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ ها: 

نتایج نشان داد که بین وجدان تحصیلی با پیشرفت تحصیلی (05/0<p) و همچنین بین سرسختی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان ارتباط مثبت و معناداری وجود داشت (05/0<p). رابطه بین هوش معنوی با پیشرفت تحصیلی نیز معنادار بود (05/0<p). علاوه‌براین، با توجه به مراحل تعیین نقش میانجی بارون و کنی، سرسختی تحصیلی نقش میانجی در رابطه بین وجدان تحصیلی و پیشرفت تحصیلی داشت؛ اما این نقش برای هوش معنوی تایید نشد. درمجموع، نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که وجدان تحصیلی و هوش معنوی در دو گام توانستند 15درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین کنند.

نتیجه‌ گیری: 

هوش معنوی یکی از عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی است و با تاثیرگذاری بر سرسختی تحصیلی می‌تواند به پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان منجر گردد.