بررسی آلودگی شیر به برخی از فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، کروم، نیکل و جیوه) در گاوداری های استان قزوین و اثرات آن بر سلامتی انسان

هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی غلظت برخی از فلزات سنگین در شیر تولیدی گاوداری های صنعتی استان قزوین بود. برای انجام این تحقیق با مراجعه مستقیم نمونه های شیر مربوط به 35 گله صنعتی گاو شیری تحت پوشش اتحادیه دامداران استان قزوین در شهرستان های مختلف استان شامل آبیک، قروین، تاکستان، بویین زهرا و البرز در دو روز متوالی جمع آوری گردید. پس از نمونه گیری بلافاصله نمونه های اخذ شده به آزمایشگاه تخصصی اندازه گیری فلزات سنگین ارسال شد و میزان فلزات سنگین شامل سرب، کادمیوم، کروم، نیکل و جیوه در آنها اندازه گیری شد. سپس داده های حاصله در قالب طرح کاملا تصادفی مورد آنالیز و بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که غلظت سرب، کادمیوم و کروم شیر به ترتیب 77/3±43/1، 24/2±70/0 و 27/1±07/1 میکروگرم در کیلوگرم بود و از نظر غلظت این عناصر بین شهرستان های مختلف تفاوت معنی داری وجود نداشت. میانگین غلظت نیکل و جیوه در شیر گاوداری های مورد مطالعه به ترتیب 30/0 ±63/0 و 37/0±39/0 بود و از نظر غلظت نیکل و جیوه تفاوت بین شهرستان های مختلف استان معنی دار بود و سطح آلودگی شهرستان آبیک از نظر این عناصر بالاتر بود (02/0=P و 03/0=P). در مجموع از آنجا که غلظت عناصر مورد بررسی کمتر از حداقل سطوح خطرساز است، شیر تولیدی در استان قزوین می تواند به عنوان یک محصول کم خطر از نظر غلظت فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، نیکل، کروم و جیوه) جهت مصرف در تغذیه انسان تلقی گردد.