اخلاق پزشکی در حوادث، سوانح، فوریت های جراحی و بلایا

حوادث و بلایای طبیعی و بحران های ساخته بشر در دنیا در حال افزایش هستند. اولین و مهمترین موضوع در حوادث و شرایط بحرانی، خسارات انسانی و تاثیرات آنها بر سلامت انسان های حادثه دیده است. وظایف حرفه ای در فوریت ها و بلایا، ایجاب می نماید، عموم پرسنل بخش سلامت، با استفاده از توانمندی های حرفه ای و مهارتی، در اولین فرصت ممکن وارد عمل شوند، و با برگیری از بهترین مهارت و تجربه خود برای کنترل فوریت یا بحران تلاش نمایند. رعایت عدالت، احقاق حقوق سلامت و حفظ کرامت انسان ها در همه شرایط و به ویژه در فوریت ها و بلایا، باید مورد توجه و احترام قرار گیرد.

این مطالعه توسط کمیته اخلاق جامعه جراحان ایران و بنا به تشخیص ضرورت و اولویت انجام شد. از روش های بحث متمرکز گروهی، مصاحبه تاریخ شفاهی، مطالعه کتابخانه ای در منابع داخلی و بین المللی استفاده شد. یافته ها: خدمات همه جانبه آموزشی، پژوهشی، بهداشتی، درمانی و توانبخشی در حوادث، سوانح، فوریت های جراحی و بلایا، باید مبتنی بر اصول و ارزش های انسانی - اسلامی، توسط جامعه سلامت ارایه شود. ابعاد اخلاق پزشکی مبتنی بر این اصول، در شرایط بحرانی شامل موارد مهمی از این قبیل است: حفظ کرامت انسان ها در همه شرایط؛ تصمیم گیری های و اقدامات فوری و بهنگام؛ پیشگیری از نقض موازین اخلاقی؛ پیش بینی و پاسخگویی اخلاق محور به بحران ها و مسایل عارضی؛ پایبندی به رفتار علمی و حرفه ای در اولویت بندی و انتخاب بیماران برای دریافت مراقبت ها و خدمات فوری و بعدی؛ رعایت حقوق و حمایت از گروه های آسیب پذیر؛ استفاده معتبر و بهنگام از مشاوره؛ پایبندی به کار تیمی؛ مدیریت تعارض منافع در همه شرایط و برای عموم؛ رازداری و حفظ اسرار و محافظت از اطلاعات؛ و عمل به قواعد عمومی و اختصاصی اخلاق پزشکی در شرایط فوریت ها، سوانح، بلایا و جنگ، طبق آموزه های مندرج در این مطالعه.

رعایت عموم بایسته ها و اجتناب از عموم نبایدهای اخلاق پزشکی حرفه ای، مبتنی بر اصول و ارزش های انسانی و اسلامی در در حوادث، سوانح، فوریت های جراحی و بلایا برای عموم کنشگران حرفه ای ضروری است. پزشکان و جراحان باید علاوه بر آموختن علم و کسب تجربه و مهارت، اصول انسانی و اخلاقی را در کار رعایت کرده و با خضوع و فروتنی رفتار کنند. ارزش ها و موازین اخلاق پزشکی در همه شرایط ضروری و مراعات آنها الزامی است. در فوریت ها و بلایا و شرایط غیر متعارف مانند جنگ، بدلیل شرایط خطیر، احتمال نقض اصول اخلاقی و ضوابط حرفه ای بیشتر است و به همین دلیل مراقبت برای رعایت آنها باید مضاعف باشد و تعالیم ضروری در برنامه های آموزشی با دقت و درایت کافی تامین گردد.