دیرینه شناسی تقریب مذاهب در بیانیه گام دوم انقلاب با تاکید بر رهیافت نهادی

با ظهور جریان های تندروی اسلامی، مسئله ی تقریب مذاهب اسلامی به یکی از دغدغه های مهم اندیشمندان مسلمان تبدیل شده و ضرورت تقریب و برقراری دیالوگ درون مذهبی را دوچندان نموده است.از منظر تاریخی و نهادی، دو کشور ایران و مصر از پیشگامان نهادمند تقریب در میان کشورهای اسلامی هستند که از اوایل دهه 1320 شمسی، فعالیت های خود را در قالب های گوناگونی بر مبنای تقریب آرای علمای مذهبی فریقین توسعه بخشیدند. فضای سیاسی و فرهنگی روشنفکرانه دو کشور و وجود نوعی حس راهبری برای جهان اسلام در مصر و ایران - که از بزرگترین تولید کنندگان فکر در حوزه اسلامی بوده اند- عامل بسیار مهمی در نظرپردازی و عمل گرایی در این زمینه بود.سوال اصلی این پژوهش این است که مدلول های برجسته در شبکه نهادی تقریب مذاهب در جهان اسلام و ایران معاصر از منظر نهادی و سیاست گذاری به چه صورتی قابل تبیین است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که پس از تحولات منتهی به سکولاریسم در مصر،ایران به یگانه محور تقریب زا در میان کشورهای اسلامی بدل گردید تا پس از انقلاب اسلامی سال با تاکید بر مفاهیمی همچون مساله فلسطین، حج و شکل‏ گیری امت‏ واحده مخاطبان داخلی و فراملی را با تاکید بر قرابت های دینی در جغرافیای اسلام و مسلمانان به همزیستی مذهبی رهنمون نماید. بیانیه گام دوم انقلاب، بدیع ترین نمود راهبرد تقریب زایی نهادی است که آیت الله خامنه ای تاکید بر مضامین فرا قومی، فرا مذهبی وفرا ملیتی، قرایت نهادگرای خود  تحت عنوان «تقریب همه جانبه» را با بهره گیری از تجربیات تاریخی پیشین مطرح نموده است.