ارزیابی نقایص کروموزومی در کارکنان رادیوتراپی سطح شهر تهران به منظور بررسی مخاطرات ناشی از پرتوگیری شغلی با استفاده از روش های سنجش میکرونوکلئی و نواربندی با گیمسا

قرار گرفتن در معرض پرتوهای یونیزان، به دلایل تشخیصی، درمانی و به ویژه شغلی، گستره چشمگیری از صدمات سیتوژنتیک را در دی ان ای، به عنوان اولین و اصلی ترین هدف پرتوهای یونیزان ایجاد می کند. در این مطالعه، آسیب های کروموزومی کارشناسان بخش های رادیوتراپی و ارتباط میزان آسیب های مشاهده شده با عوامل تاثیرگذار نظیر سن، جنسیت، مدت اشتغال به کار و میزان دز دریافتی، به دو روش سنجش میکرونوکلیی و نواربندی با گیمسا، به عنوان نشانگر زیستی تشخیص زودرس سرطان بررسی شد.

در این مطالعه آسیب های کروموزومی 45 نفر کارشناس پرتودرمانی شامل 17 مرد و 28 زن با میانگین سنی 1/37 سال و متوسط سابقه کاری 2/13 سال، شاغل در بخش های رادیوتراپی سطح شهر تهران به روش های سنجش میکرونوکلیی و نواربندی با گیمسا بررسی شد و نتایج با آسیب های کروموزومی پانزده نفر از افرادی مقایسه شد که آگاهانه در معرض پرتوهای یونیزان قرار نداشتند و در بخش های دیگر همان بیمارستان ها مشغول به کار بودند.

در بیشتر پرتوکاران، فراوانی نقایص سیتوژنتیک ثبت شده به روش نواربندی با گیمسا، در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری داشت (05/0>P). به طور مشابه، فراوانی بروز ریزهسته در پرتوکاران در قیاس با گروه کنترل افزایش معناداری داشت (05/0>P). بر مبنای مشاهدات حاصل از هر دو روش، هیچ گونه ارتباط معناداری بین فاکتورهای سن، جنسیت، مدت اشتغال به کار و میزان دز دریافتی با فراوانی بروز نقایص و فراوانی بروز ریزهسته یافت نشد.

نتایج این مطالعه حاکی از افزایش فراوانی صدمات سیتوژنتیک در افراد به دلیل مواجهه شغلی بوده است. نتایج حاصل از هر دو روش سنجش نشان داد که این افزایش در نرخ نقایص کروموزومی در پرتوکاران به میزان معناداری بیشتر از افراد غیرپرتوکار است. افزایش در نرخ صدمات از نوع شکست تک رشته و تجمع در درازمدت و ترمیم نشدن است که این موضوع می تواند منجر به بروز بدخیمی شود. می توان گفت کارکنان پرتوکار بیش از افراد پرتوندیده در معرض ابتلا به بدخیمی اند.