کنش سیاسی مرجعیت دینی و فرایند صورت بندی دولت در عراق (پس از 2003)

پس از سقوط صدام در سال 2003، فضای سیاسی- اجتماعی جدیدی در عراق شکل گرفت که در آن، بازیگرانی که پیش ازاین امکان کنشگری از آن ها سلب شده بود توانستند در فرایند شکل گیری دولت جدید نقش آفرینی کنند. درحالی که ایالات متحده و بازیگران همسو با آن تلاش می کردند فرایند صورت بندی دولت جدید را بر اساس رویکرد «دولت سازی از بالا» مدیریت کنند مرجعیت شیعی به عنوان یکی از مهم ترین و موثرترین بازیگران سیاسی- اجتماعی عراق، از طریق کنشگری فعال خود این فرایند را در مسیر رویکرد «دولت سازی از پایین» قرارداد. ازآنجاکه در دوران جدید، بازتعریف جایگاه «مرجع» و کنشگری فعال آن، از فشارهای بافتاری و مطالبات فزاینده اجتماعی تاثیر پذیرفته است؛ این مقاله برای فهم چگونگی اثرگذاری نهاد مرجعیت بر صورت بندی دولت، ضمن تبیین فشارهای بافتاری، جایگاه «مرجع» به عنوان «کنشگر راهبردی» و «مرجعیت» به عنوان «نهاد غیررسمی» در عرصه سیاسی- اجتماعی عراق را بررسی کرده است. برای پاسخ به سوال تحقیق، از منابع کتابخانه ای برای جمع آوری داده ها و از روش توصیفی- تحلیلی برای تحلیل یافته ها بهره گرفته شده است. مقاله حاضر با استفاده از ادبیات نهادگرایی و تعریف دولت به عنوان نهاد رسمی و مرجعیت به مثابه نهاد غیررسمی، درصدد تبیین چگونگی اثرگذاری نهاد غیررسمی بر صورت بندی نهاد رسمی است.