عوامل موثر بر کارایی اگروباکتریوم رایزوژنز در القای ریشه های مویین تراریخت و ارزیابی تولید والرنیک اسید در ریشه مویین گیاه دارویی سنبل الطیب (Valeriana officinalis L.)

کشت ریشه های مویین به دلیل پایداری ژنتیکی و بیولوژیکی بالا و قابلیت رشد سریع و تولید متابولیت های ثانویه در زمان کوتاه و بدون نیاز به هورمون های گیاهی، راهکار موثری را برای تولید متابولیت های ثانویه گیاهی فراهم نموده است. در این تحقیق تاثیر عوامل مختلف شامل نوع سویه اگروباکتریوم (شاملA4 ، 15834 و 2656)، نوع ریزنمونه (برگ و دمبرگ)، شرایط تلقیح (مدت زمان تلقیح (10 و 15 دقیقه) و هم کشتی (48 و 72 ساعت) و حضور و عدم حضور استوسرینگون) و همچنین غلظت ترکیبات معدنی محیط کشت (MS و MS2/1) در القاء و تولید ریشه های مویین سنبل الطیب مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در بین سویه های باکتری، سویه A4 بیشترین درصد ریشه زایی مویین و تعداد ریشه مویین در هر ریزنمونه را داشت. همچنین ریزنمونه برگ نیز در مقایسه با ریزنمونه دمبرگ درصد ریشه زایی و تعداد ریشه در هر ریزنمونه بیشتری را دارا بود. ارزیابی شرایط تلقیح مختلف نشان داد که بیشترین درصد ریشه زایی مویین در تیمار 10 دقیقه تلقیح ریزنمونه و 72 ساعت هم کشتی و بیشترین تعداد ریشه مویین در هر ریزنمونه نیز در تیمار 10 دقیقه تلقیح ریزنمونه و 72 ساعت هم کشتی به همراه 100 میکرومولار استوسرینگون بدست آمد. همچنین، محیط کشت MS 2/1 از نظر درصد و تعداد ریشه مویین در هر ریزنمونه در مقایسه با محیط کشت MS از کارایی بالاتری برخوردار بود. نتایج HPLC نشان داد که والرنیک اسید با مقدار 77/3 میلی گرم برلیتر در کشت های ریشه مویین سنبل الطیب تولید و تجمع می یابد.