کژکارکردهای شعائر مذهبی در حوزه اجتماعی عصر قاجار

«کارکرد» در میان مفاهیم جامعه شناختی به معنای نتیجه و اثر واقعه یا حرکت تعریف شده است و «کژکارکرد» هنگامی معنا پیدا می کند که نتایج مطلوب و آثار عینی و مشاهده پذیر نهادها در عرصه اجتماعی ظهور و بروز نداشته باشد. پرسش این پژوهش این است که: در میان اهتمام مردم ایران در عصر قاجار به برگزاری آیین های مذهبی، به خصوص شعایر محرم، این مناسک دینی در عرصه های اجتماعی چه نتایج منفی ای داشته است؟ و این کژکارکردها به چه دلیل در آیین های مذهبی وارد شده است؟ برای پاسخ به این پرسش، شعایر مذهبی را از ابعاد مختلف، اعم از فردی و اجتماعی، بررسی کرده ایم، و نتیجه گرفته ایم که ایجاد کژکارکردها در شعایر مذهبی عموما به دلیل پیرایه هایی بوده که به دست  مردم، و به دلیل بی توجهی به متولیان مذهبی درباره این اضافات، ظاهر شده است.