تاثیر ژنتیک، نوع ریزنمونه، تنظیم کننده رشد گیاهی و بستر کشت بر باززایی درون شیشه ای رقم های تجاری ارکیده فالانوپسیس

ارکیده فالانوپسیس (Phalaenopsis)، محبوب ترین جنس تیره ثعلب ها می باشد که به دلیل داشتن گل های پروانه ای شکل و جذاب، بازار پسندی بالایی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر ژنتیک، ریزنمونه، تنظیم کننده های رشد و بستر کشت بر افزایش درون شیشه ای ارکیده فالانوپسیس انجام شد. تیمارها شامل چهار تیمار تنظیم کننده رشد بنزیل آدنین (2 و 4 میلی گرم بر لیتر BA) و ایندول بوتیریک اسید (5/0 و 1 میلی گرم در لیتر  IBA)، دو محیط کشت MS و Chen، دو ریزنمونه برگ و ساقه، و پنج رقم تجاری فالانوپسیس بود. عوامل مورد بررسی تاثیر معنی داری بر زمان تشکیل سرآغازه های برگ و ریشه، ایجاد پداژه نما، شمار برگ و ریشه داشتند. کمترین زمان لازم برای تشکیل نخستین سرآغازه های برگ و ریشه، مربوط به رقم های  Nottingham و Dubrovnik، تیمار 2 میلی گرم بر لیتر BA ترکیب با  IBAبا غلظت های 5/0 و 1 میلی گرم بر لیتر، و محیط کشت Chen بود. زمان تشکیل سرآغازه های برگ در ریزنمونه های برگی در مقایسه با ریزنمونه های ساقه، به طور معنی داری کمتر بود. ریزنمونه های برگی، پداژه نمای بیشتری نسبت به ریزنمونه های ساقه تولید کردند. در رقم Nottingham، تیمار BA+IBA با نسبت 2  به 1 میلی گرم بر لیتر و محیط کشت Chen بیشترین تاثیر را بر افزایش شمار پداژه نماها داشتند. افزون بر این، شمار برگ و ریشه در گیاهچه های تولید شده در شرایط درون شیشه ای، به طور معنی داری زیر تاثیر عوامل مختلف قرار گرفت به طوری که گیاهچه های رقم  Dubrovnik شمار برگ بیشتری و گیاهچه های رقم Nottingham شمار ریشه بیشتری در مقایسه با سایر رقم ها داشتند. بیشترین شمار برگ در تیمار BA با غلظت 2 میلی گرم در لیتر به همراه IBA با غلظت 5/0 میلی گرم در لیتر به دست آمد. در حالی که بیشترین شمار ریشه در تیمار BA+IBA با نسبت 2 به 1 میلی گرم در لیتر وجود داشت. در مقایسه محیط کشت ها نیز محیط کشت  Chenتاثیر بیشتری بر تولید برگ و ریشه داشت. این نتایج نشان داد که موفقیت باززایی رقم های مختلف ارکیده فالانوپسیس در شرایط درون شیشه ای، وابسته به ویژگی های ژنتیکی، نوع محیط کشت و تیمارهای تنظیم کننده رشد است. رقم Nottingham و ریزنمونه های برگی باززایی بهتری در شرایط درون شیشه ای داشت. افزایش غلظت تنظیم کننده رشد سیتوکنینی BA از 2 به 4 میلی گرم بر لیتر، منجر به افزایش زمان مورد نیاز برای تشکیل سرآغازه های برگ و ریشه، و طولانی تر شدن دوره کشت درون شیشه ای شد.