اثر نوع محیط مایه زنی در انتقال ژن کیتیناز کایمری به لیسیانتوس (Eustoma grandiflorum [Raf.] Shinn) برای ایجاد مقاومت به بیماری قارچی Fusarium solani

لیسیانتوس در رده ده گل برتر دنیا می باشد و در سال 2017 رتبه پنجم صادرات و فروش گیاهان زینتی دنیا را به خود اختصاص داده است. ایجاد مقاومت به بیماری های قارچی به ویژه فوزاریوم از مهم ترین هدف های بهنژادی لیسیانتوس می باشد. کارهای کمی در مورد بهنژادی برای مقاومت به بیماری های قارچی در این گیاه زینتی صورت گرفته است؛ از این رو انتقال ژن کیتیناز کایمری به لیسیانتوس دستاورد بزرگی در رسیدن به این مهم خواهد بود. انتقال و بیان ژن کیتیناز در گیاهان سطوح بالای مقاومت به آلودگی قارچی و تاخیر در بروز نشانه های بیماری را در زمان رویارویی با بیمارگرهای قارچی باعث می شود. پژوهشگران ثابت کرده اند که فعالیت کیتیناز کایمری در تخریب دیواره های قارچ ها تفاوت قابل توجهی نسبت به کیتیناز Chit42 دارد. هدف از این پژوهش انگیزش مقاومت به بیماری قارچی Fusarium solani در لیسیانتوس از راه انتقال ژن کیتیناز کایمری با استفاده از Agrobacterium tumefaciens بود. در این پژوهش اثر انواع محیط کشت MS، MS½ و LB، دو میزان pH 2/5 و 8/5 و همچنین سوکروز با غلظت های 30 و 15 میلی گرم بر لیتر و مالتوز 30 میلی گرم بر لیتر، در محیط مایه زنی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار B شامل محیط مایه زنی MS دارای 30 گرم بر لیتر مالتوز با 2/5pH= بهترین پاسخ را در انتقال این ژن به لیسیانتوس داد و در کنار محیط گزینشی سرسخت تر دارای 100 میلی گرم بر لیتر کانامایسین با میانگین باززایی 13/11 گیاهچه از هر قطعه برگ به طور معنی داری برتر از سایر تیمارها بود. نتایج این پژوهش نشان داد که محیط کشت MS نسبت به محیط کشت LB در محیط مایه زنی انتقال ژن به لیسیانتوس کارآمدتر است و کاهش pH و تغییر منبع کربوهیدارت از سوکروز به مالتوز در محیط مایه زنی کارایی تراریختی این گیاه را افزایش داد. در این پژوهش در طی انتقال ژن کیتیناز کایمری به لیسیانتوس در محیط گزینشی سرسخت تر، شمار 471 گیاهچه از 45 قطعه برگ، ایجاد شد و از شمار 21 گیاهچه و لاین به طور تصادفی گزینش شده، شمار 10 لاین به آزمون PCR و 8 لاین به آزمون زیست سنجی پاسخ مثبت نشان دادند. این نخستین گزارش انتقال ژن کیتیناز کایمری در لیسیانتوس می باشد.