تحلیل فضایی کیفیت هوای شهر تهران با تاکید بر ذرات معلق (PM10 و PM2.5)

امروزه هوای بسیاری از شهر های ایران بویژه کلان شهر های با جمعیت بالا، از کیفیت مطلوبی برخوردار نمی باشند که این کیفیت نامطلوب به دلیل وجود منابع متعددآلاینده از قبیل، خودرو ها، صنایع، وسایل گرمایشی، فعالیت های ساختمانی و تجاری، طی چند دهه اخیر می باشد و نگرانی های بسیاری را در پی داشته است. بنابراین پایش آلاینده های هوا و بررسی تغییرات مکانی و فصلی آن ها اهمیت ویژه ای دارد. هدف از این پژوهش ارزیابی کیفیت هوا و بررسی تغییرات فصلی و مکانی ذرات معلق (PM10 و PM2.5) در شهر تهران می باشد. در این تحقیق از شاخص AQIبرای تعیین کیفیت هوای شهر تهران و معرفی آلاینده مسیول استفاده شده است. به منظور بررسی تغییرات ذرات معلق (PM10 و PM2.5) در مقیاس های فصلی و مکانی داده های ایستگاه های آلودگی سنجی (18 ایستگاه) شرکت کنترل کیفیت هوا طی 1397  و 98 مورد استفاده قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزارهای  matlab و Excel  و SPSS، تحلیل و نتایج حاصل از تحلیل های آماری توزیع آلاینده ها در مقیاس های فصلی و مکانی با نرم افزار Arc Gis با تابع تحلیلی درونیابی فاصله معکوس (IDW) به صورت نقشه ها، جداول و نمودار ها، تهیه و ترسیم شده است.نتایج نشان داد سال 97 حدود  8/83 درصد در شرایط مطلوب و تنها 2/16 درصد در شرایط نا مطلوب قرار دارد. اما در سال 98 حدود 4/76 درصد در شرایط مطلوب و 6/23 درصد در شرایط نامطلوب قرار دارد که علت آن تغییرات میزان بارش و سرعت باد در سال 97 و 98 بوده است. بالاترین غلظت فصلی ذرات معلق (PM10) و (PM2.5) را به ترتیب فصل تابستان و زمستان و کمترین غلظت فصلی هر دو  آلایندهمربوط به فصل بهار می باشد. همچنین نتایج حاصل از درونیابی فاصله معکوس (IDW) نشان داد که مناطق غربی، جنوبی، مرکزی شهر تهران بیشتر از سایر مناطق درگیر ذرات معلق (PM10 , PM2.5) می باشند.