ارزیابی توان اکولوژیک، بهینه سازی رشد شهری و توسعه صنعتی با استفاده از سیستم پشتیبان تصمیم گیری چندمعیاری ? What if (مطالعه موردی: شهرستان گنبدکاووس، استان گلستان)

مناطق شهری عمده، پیوسته تحت تاثیر رشد جمعیت و مهاجرت قرار دارند که ممکن است به ساخت وسازهای بدون برنامه و گسترش مهار نشدنی آنها منجر شود. در این میان، مناطق صنعتی از مهم ترین بخش های موثر بر تمرکز جمعیت و فعالیت های مختلف و در نتیجه تسریع روند رشد شهرهاست و تغییرات زیادی در سیمای سرزمین به وجود می آورد. بی توجهی به برنامه ریزی فضایی منطقه ای سبب می شود که مناطق صنعتی اغلب به شکل نامناسب در فضای منطقه ای پخش شوند و در کنش متقابل با شهرها ناپایداری بیشتری به محیط تحمیل کنند. در این تحقیق، از ابزار پشتیبان تصمیم گیری ? What if برای ارزیابی توان اکولوژیکی، بهینه سازی رشد و گسترش شهری و صنعتی در شهرستان گنبدکاووس در استان گلستان تا سال 1420 تحت سناریوهای مختلف استفاده شد. معیارهای به کاررفته در این پژوهش شامل نقشه کاربری اراضی، هفت نقشه ترکیبی حاصل از روش ارزیابی چندمعیاری (Multi Criteria Evaluation) و نقشه تراکم جمعیت، نقشه های زیرساخت و الگوی رشد و عوامل اکولوژیکی، اقتصادی- اجتماعی بودند. نتایج تحقیق نشان داد از کل مساحت شهرستان گنبدکاووس، 24107 هکتار می تواند به طبقه تناسب خوب در کاربری توسعه شهری و 5362/6هکتار به طبقه تناسب خوب برای کاربری توسعه صنعتی اختصاص یابد. همچنین، نتایج تحقیق نشان داد که منابع آب، کاربری و شکل زمین و مخاطرات طبیعی و انسانی از عوامل موثر در مکان یابی شهرها و صنایع اند. بیشترین تغییر کاربری اراضی در تبدیل اراضی کشاورزی به مناطق شهری و صنعتی رخ داده است. براساس نتایج، دهستان های فجر، آق آباد و باغلی ماراما در شهرستان گنبدکاووس، بیشترین توان را در توسعه شهری و صنعتی دارند. در این مناطق، توانمندی اکولوژیکی منطقه و همچنین زیرساخت های موجود، یعنی نزدیکی به جاده ها و مناطق مسکونی از عوامل مهم در توسعه اند.