مطالعه فرآیندهای مصبی (جذب و واجذب) تحت تاثیر پارامترهای شوری، کربن آلی محلول، نیترات و pH

مصب ها به عنوان گذرگاهی جهت ورود مواد گوناگونی می باشند که توسط رودخانه به دریا حمل می گردند.

در تحقیق حاضر ذرات معلق رودخانه ناورود جمع آوری شده است و در آزمایشگاه تحت فرآیندهای تجزیه کامل و چندمرحله ای قرار گرفته شده است. سپس میزان جذب و واجذب فلزات سنگین مس، روی، سرب، منگنز و نیکل اندازه گیری و تحت عوامل مختلف (تغییرات شوری، کربن آلی محلول، نیترات و pH) بررسی گردید.

بر اساس نتیجه های حاصل از آزمایش های مقدار جذب و واجذب ، فلزات مس، نیکل و روی (محلول در آب رودخانه) به ترتیب به مقادیر  41/6 ، 03/3 و  09/2 میلی گرم بر کیلوگرم به سطح ذرات معلق جذب می شوند. درحالی که فلزات منگنز و سرب به مقادیر 97 و 09/2 میلی گرم بر کیلوگرم از سطح ذرات معلق واجذب می گردند. بر طبق نتایج حاصل از آنالیز خوشه ای، نیترات و pH با ضریب همبستگی 0.83، جذب و واجذب فلزات منگنز و سرب را در حین اختلاط مصبی تحت تاثیر مستقیم قرار می دهند در حالی با جذب عناصر روی، مس و نیکل با ضریب همبستگی 0.89 رابطه معکوس دارند. همچنین شوری و کرین آلی محلول (DOC)، در جذب و واجذب فلز نیکل با ضریب همبستگی 0.96 نقش دارند. همچنین شوری و کربن آلی محلول همچنین جذب فلزات روی و مس به مقدار کمتری نقش دارند(ضریب همبستگی 0.74).

با توجه به اینکه مدیران منابع آبی با دریافت اطلاعات دقیقتر، تصمیماتی بهتر را خواهند گرفت، مقادیر واقعی از حمل فلزات سنگین توسط رودخانه ها به دریا متفاوت با مقادیری می باشد که بدون در نظر گرفتن جذب و واجذب در نظر گرفته می شود. لذا جذب و دفع فلزات سنگین در مصب با توجه به امکان وجود شوری های گوناگون از اهمیت وافری برخوردار می باشد.