کیفیت صدا و شخصیت‎ پردازی در دوبله: مورد پژوهی دوبله رسمی فارسی سریال شرلوک

دوبله رایج ترین شیوه ترجمه دیداری شنیداری در ایران است. باوجوداینکه دوبله دارای دو کانال دیداری و شنیداری است، پژوهش های محدودی بر روی کانال شنیداری دوبله صورت گرفته است؛ حال آنکه بررسی عوامل فرازبانی دوبله (نظیر تن صدا، کیفیت صدا) می توانند از موضوعات درخور توجه در کانال شنیداری دوبله باشند؛ زیرا که چنین مسایلی بر روی کیفیت دوبله، انتقال صحیح معنا و برقراری ارتباط با مخاطب تاثیرگذارند. ازاین رو، پژوهش ترکیبی حاضر بر آن است تا با بررسی دوبله رسمی فارسی سریال شرلوک و نسخه زبان اصلی آن، کیفیت صدای بازیگر را از دیدگاه مخاطبان با دوبلور مقایسه نماید و میزان تاثیر تغییر کیفیت صدا بر شخصیت پردازی را تعیین کند. در این راستا، از دسته بندی ویژگی های کیفیت صدای ون لوون (1999) جهت تعیین و مقایسه ویژگی های کیفیت صدای بازیگر و دوبلور استفاده شد. نظرات 32 شرکت کننده به دو صورت کیفی و کمی جمع آوری و تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که از مجموع هفت جفت کیفیت صدا، صدای دوبلور با بازیگر در چهار جفت تنش، بازدمی، لرزش و خیشومی شدگی مشابهت داشته و در سه جفت خش، بلندی و تن صدا تفاوت معناداری داشته است؛ بنابراین از دیدگاه مخاطبان، بلندتر بودن صدای دوبلور نسبت به بازیگر سبب شده است شخصیت دوبله، پرخاشگرتر به نظر برسد. همچنین، کاهش خش صدا و زیر بودن صدای دوبلور نسبت به بازیگر، موجب شده از میزان جذابیت شخصیت برای مخاطبان کاسته شود. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که صدا برای مخاطبان دوبله اهمیت بسیاری دارد و توجه به انتخاب صدا و شبیه سازی صدای اصلی در دوبله، باعث ارتقای کیفیت تجربه سینمایی مخاطبان می گردد.