تحلیل هم رخدادی واژگان و ترسیم نقشه علمی پژوهش ها با محوریت مدرسه

هدف پژوهش حاضر تحلیل هم‌رخدادی‌واژگان و ترسیم نقشه‌علمی پژوهش‌های با‌محوریت مدرسه است.

این پژوهش کاربردی، توصیفی/ تحلیلی، و مبتنی‌بر تکنیک علم‌سنجی بود. جامعه آماری، مقالات نمایه شده در پایگاه‌های اس.آی.دی، پرتال جامع علوم انسانی، مگیران، و اریک، در بازه زمانی 9 ساله 1399-1391 (2012-2020)، با جست‌وجوی کلیدواژه «مدرسه» بود. در بخشی از پژوهش از کل جامعه و در قسمتی دیگر از قانون پراکندگی برادفورد برای نمونه‌گیری استفاده شد. همچنین به‌وسیله نرم‌افزارهای راور-‌ماتریس و وی.ا.اس‌ویوور به‌ترتیب نمودارهای ماتریس هم‌رخدادی و نقشه‌علمی تهیه شد.

در جست‌وجوی کلیدواژه «مدرسه» در پایگاه‌های مذکور، 4390 مقاله فارسی (1399-1391) و 14313 مقاله انگلیسی (2012-2020)؛ و نیز 1712 واژه فارسی، و 3563 واژه انگلیسی یافت شد. براساس یافته‌های حاصله بیشترین نرخ رشد پژوهش‌های فارسی با‌محوریت مدرسه در سال‌های 1398 (42/16٪) و 1397 (٪33/14)، و در انگلیسی سال 2012 (09/20٪) بود. بیشترین این مقالات مربوط به حوزه‌های «روانشناسی» و «آموزش‌و‌پرورش» بود. همچنین بالاترین نرخ هم‌رخدادی‌واژگان با کلمه مدرسه، متعلق به واژه‌های «تفکر‌انتقادی-‌‌ذهن» در مقالات فارسی و «دانش‌آموزان-‌مدارس»، در مقالات انگلیسی بود.

تجزیه و تحلیل تحولات «مدرسه» در سطوح ملی و بین‌المللی نشان داد، طی سال‌های اخیر پژوهش‌های بسیاری به این مفهوم پرداخته‌اند. بررسی میزان انتشار پژوهش‌ها و نیز واژگان هم‌رخداد با «مدرسه» حاکی از آن است که این مفهوم به‌طور تلویحی در بطن حوزه‌های مطالعاتی مختلف وجود دارد، به نظر می‌رسد لازم است «مدرسه» به‌جای بررسی در حوزه‌های مطالعاتی پراکنده، در یک حوزه تخصصی‌ مورد پژوهش قرار گیرد.