نقد دیدگاه های رایج درباره حقیقت عصمت

اغلب متکلمان، عصمت را موهبت الهی دانسته اند که به معصوم افاضه شده است و دیگران توان بهره گیری از این موهبت را ندارند. برخی آن را ناشی از علم روشن و تردیدناپذیر دانسته، برخی دیگر ملکه ای دانسته اند که از ارتکاب گناه بازمی دارد. به این دسته برداشت ها از عصمت، ایراد ها و انتقادهای جدی وارد است؛ مسایلی چون ارتباط عصمت و اختیار، ارزشمندی مقام عصمت و تفاوت معصومان با مردم دیگر، پرسش هایی را به دنبال دارد که هیچ یک از دیدگاه های رایج توان پاسخ گویی آنها را ندارد. از دید این مقاله، عصمت از گناه امری اختیاری است و هرکس توان رسیدن به این مقام را دارد؛ اما عصمت از خطا و اشتباه، امری غیراختیاری و لازمه مقام نبوت یا امامت است. خداوند پس از انتخاب پیامبر یا امام، او را از خطا نیز مصون می دارد تا در بیان دین الهی دچار اشتباه نشود. به نظر نگارنده، این دیدگاه تنها دیدگاهی است که به اشکالات مطرح شده پاسخ شفاف دارد.