خطر انسانی ناشی از ساکسی توکسین: بروز، منبع، سمیت و روش های تشخیص

سیانوباکتری ها، میکروارگانیسم های فتوسنتزی همه جایی هستند که باعث ایجاد بلوم در آب های سطحی می شوند؛ در بین آنها برخی گونه ها وجود دارد که باعث به خطر انداختن سلامت انسان و حیوانات دیگر می گردند. تا به امروز بیش از 65 نوروتوکسین سیانوباکتریایی کشف شده که ساکسی توکسین ها (Saxitoxins: STXs) از معروفترین آنها است که واریانت های بسیاری دارند. ساکسی توکسین ها کانال های یونی با دریچه ولتاژی را مورد هدف قرار می دهند که باعث بلوک ماهیچه های اسکلتی یا تنفسی شده و باعث مرگ در اثر عدم توانایی تنفس می شوند. ساکسی توکسین ها با تجمع در منابع غذایی دریایی مثل حلزون صدف دار و ماهی باله ای باعث مسمومیت رده بالاتر غذایی آنها می شوند که پستانداران آبزی و انسان ها می باشند. بروز ساکسی توکسین در چندین منطقه مختلف از جمله خلیج فارس، استرالیا، آمریکای شمالی و جنوبی گزارش شده است که با توجه به میزان کشندگی بالای این نوع مسمومیت باید بسیار مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر خطر سلامتی که بر انسان ها دارد، برای جانوران حیات وحش، مخصوصا آبزیان، نیز بسیار خطرناک است. با توجه به سمیت بالای ساکسی توکسین و گزارش آن در داخل کشور، باید اقدامات پیشگیرانه و کنترلی دقیق تر و وسیع تری در مورد این سم خطرناک انجام پذیرد که با توجه به روش های حساس تشخیصی انجام این اقدامات تا حدودی سهولت پیدا کرده است.