چالش های فضای کسب و کار و نظام تعرفه ای و نقش آن بر قاچاق کالا

قاچاق کالا یکی از اقسام مختلف فعالیت های موجود در اقتصاد پنهان و اقتصاد زیرزمینی است که هرچند عوامل ایجاد آن را باید در بخش تجاری و بازرگانی جستجو کرد ولی دارای آثار و عواقبی در سطح اقتصاد ملی است. سهم و حجم فعالیت بنگاه ها در بخش غیررسمی اقتصاد با پیچیده بودن رویه های فضای کسب و کار تجاری رابطه ای معنادار دارد به این معنا که هرچقدر شاخص های فضای کسب و کار بدتر باشد زمینه برای عدم تمایل آنها به فعالیت در فضای رسمی بیشتر شده و فعالان اقتصادی ترجیح می دهند فعالیت خود را به بخش غیررسمی منتقل کنند. این امر موجب محدودشدن فعالیت رسمی بنگاه های اقتصادی و افزایش ریسک سرمایه شده و رشد اقتصادی کشور را کاهش می دهد. یکی از راهکارهای صحیح و اصولی مقابله با قاچاق و پیشگیری از آن، استفاده از ابزارهای اقتصادی به خصوص رفع موانع پیش روی فضای کسب و کار است. در بررسی فضای کسب و کار تجاری می توان به دو عامل نرخ های تعرفه غیربهینه، و تشریفات گمرکی پیچیده به عنوان دلایل اصلی ایجاد انگیزه برای قاچاق اشاره کرد. در این مقاله اقلام قاچاق مکشوفه از مناطق مرزی جنوب کشور شناسایی و دسته بندی می شود. سپس با توجه به رابطه معنادار هر یک با مشکلات و معضلات موجود در نظام تعرفه ای و یا موانع پیشروی رویه های گمرکی، راهکارهایی اجرایی برای کاهش انگیزه قاچاق و ورود بازرگانان به اقتصاد رسمی ارایه خواهد شد.